Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Eytâm Malları Üzerinde Yapılan Usulsüzlükler ve Bu Usulsüzlüklere Karşı Alınan Tedbirler

Authors : Necla KIZILDAĞ

Pages : 232-243

Doi:10.21021/osmed.788905

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2020-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca toplumların devletlerin temel hedeflerinden biri, ekonomik ve sosyal bakımdan farklı mensuplarının adil ve insanca yaşamalarını sağlamaktır. Bu ortamın sağlanması, mümkün olduğunca tüm fertlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına bağlıdır. Toplum içinde mutlak anlamda desteğe ve korumaya ihtiyacı olan gurupların başında yetim çocuklar gelmektedir. Keza Kur’an-ı Kerîm’in vahyi öncesinde cahiliye toplumunda görülen adaletsizliklerin başında yetimlere haklarının verilmemesi mevcuttur. Kur’ân-ı Kerîm’de, toplumdaki yetim algısını, yetim-toplum, yetim-vasî münasebetini yeniden düzenlemiştir. Aynı zamanda, yetimlerin haklarının gözetilmesi gerektiğini ifade eden birçok hadis-i şerifler mevcuttur. Çalışmada ele alınacak olan Eytâm Sandıkları, XIX. Asırda yürürlüğe girmiş sosyal hizmet kurumlarından birisidir. yetimler için tesis edilmiş bu müessese, zamanla kötü niyetli idarecilerin eline geçerek bozulmaya başlamıştır. Çalışmanın amacı İslam dininde yetim hakkının önemini zikretmek, bu önemi Osmanlı Devleti’nin kurumuyla somutlaştırmak ve görevini kötüye kullanan idarecileri gün ışığına çıkarmaktır. Ayrıca yetim malları ile ilgili meydana çıkan olumsuzlukları ortadan kaldırmak adına devletin yayımladığı nizamnameler zikredilmiştir. Devlet, farklı zamanlarda yayımladığı nizamnameler ile mallar üzerindeki her türlü olumsuzluğa karşı tedbir almaya çalışmıştır.
Keywords : kur`an, osmanlı devleti, eytâm, yetim, sandık