Hatay’da Bir Okul-Kilise: Kırıkhan Ruhban Okulu

Authors : Servet ÖZKAN

Pages : 42-58

Doi:10.21021/osmed.901068

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıl, misyonerlik faaliyetlerinin yoğun olarak yaşandığı bir dönemi kapsamıştır. Oluşan bu yoğunlukta, Tanzimat insert ignore into journalissuearticles values(1839); ve Islahat Fermanlarının insert ignore into journalissuearticles values(1856); ilan edilmesi sonrasında gelen reformların ve yabancı devletlere tanınan imtiyazların büyük etkisi olmuştur. Yüzyıl boyunca Osmanlı, her alanda eğitimli bireyler yetiştirmek için yeni okullar inşa ederken, yabancı devletler de Osmanlı topraklarında eğitim kurumu açma hakkına sahip olmuştur. Bu nedenle Amerika, Fransa, İngiltere, Almanya ve İtalya gibi devletler, elde ettikleri çeşitli ayrıcalıklarla Osmanlı coğrafyasında birçok okul açmış ve bu okullar aracılığı ile misyonerlik faaliyetleri yürütmüştür. Bu devletlerden Fransa, daha önce elde ettiği kapitülasyonlar sayesinde Osmanlıdaki misyonerlik çalışmalarına ve okullaşma faaliyetlerine erken başlama imkânı bulmuştur. Fransa’nın gönderdiği çeşitli misyoner gruplar, İstanbul ve Anadolu’nun pek çok yerinde okul açma çalışmalarını hızlandırmıştır. Bunlara örnek eğitim kurumlarından biri de Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde bulunmaktadır. Cizvit ve Lazarist misyonerlerinin iş birliği ile açılan ve Kırıkhan Ruhban Okulu olarak anılan okul, Fransız eğitim kurumları içinde plan kuruluşu ve mimari özellikleri ile farklı bir örnek teşkil etmektedir. Okul ve kilisenin tek yapı bünyesinde birleşmesi, Kırıkhan Ruhban Okulu’nun diğer Fransız okullarından ayrılması ve ünik bir örnek olarak değerlendirilmesi açısından önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra cephe biçimlenişi ve farklı pencere düzeniyle de okul kendine has özellikler taşımaktadır. Çoğunlukla tarih alanında yapılmış çalışmalara konu olduğu görülen yapının, sanat ve mimarlık tarihi disipliniyle kapsamlı olarak değerlendirilmediği anlaşılmaktadır. Bu çalışmada okul, mimari özellikleri ile tanıtılmış ve sanat tarihi disiplini çerçevesinde detaylı olarak incelenmiştir.
Keywords : Hatay, Kırıkhan, Fransa, Misyonerlik, Eğitim, Kırıkhan Ruhban Okulu