Tasavvufî Risâlelerden Oluşan Bir Mecmûʿa: “Tasavvuf Mecmûʿası [DİB 81023]

Authors : Orhan AY

Pages : 103-117

Doi:10.21021/osmed.1211173

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2023-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tasavvuf Mecmuaları; edebiyat, tasavvuf, rüya tabirleri, ilim, tıp, folklor gibi konularda zengin içerikli malzemeler barındırdığından geleneksel kültürümüz ve edebiyatımız açısından önemli kaynaklardan sayılabilir. Buna rağmen gerek dağınık bir içeriğe sahip olmaları gerekse de mecmulardaki risâlelerden bir kısmının yazarının belli olmaması gibi nedenlerle araştırmacılar bu tür eserler üzerinde çalışma yapmaktan kaçınmaktadır. Makalemizle bu alandaki boşluğu bir nebze de olsa doldurmayı amaçladık. Diyanet İşleri Başkanlığı Yazma Eserler Kütüphanesi dewey 81023’te kayıtlı Tasavvuf Mecmûʿası’nda tasavvufî ıstılahların ve sembollerin açıklamaları, nefsin yedi mertebesinin özellikleri, kişinin rüyada gördüğü nesnelerden yola çıkarak nefis mertebelerinden hangisine sahip olduğu, süluk yolunda dikkat edilmesi gereken kurallar, bazı tarikatların zikir telkinleri ve nesep silsileleri, hakiki şeyhin özellikleri, şeyhle mürit ilişkileri gibi konular ele alınmıştır. Tasavvuf Mecmûʿası üzerine yapılan bu çalışmayla tasavvuf öğretisinin ele alındığı muhtelif yazarlara ait 23 risâlenin muhtevası kısaca özetlenmiş, mecmuanın dil ve üslup bakımından incelemesi yapılmıştır. Mecmuada geçen menkıbe ve pendnamelerin genel değerlendirmesi yapılarak yaşantı itibariyle tasavvufî yönleri bulunan kimi peygamber ve sahabenin tasavvuftaki konumları ve özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. 
Keywords : Mecmua, Tasavvuf, Pendname, Menakıbname