Osmanlı’da Taziye Diplomasisi Aracılığıyla Tesis Edilen Uluslararası İlişkiler

Authors : Yunus Özger

Pages : 1-22

Doi:10.21021/osmed.1431847

View : 176 | Download : 151

Publication Date : 2024-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Diplomasi, geçmişten günümüze uluslararası ilişkilerin en etkin güçlerinden biri olarak işlev görmektedir. Kullanılan enstrümanlara göre diplomasi, sert ve yumuşak güç olmak üzere iki ana kategoride ele alınmaktadır. Sert güç diplomasisi, daha çok askeri nitelikli ve ekonomik işlevlidir. Son dönemlerde etkisi daha da artan yumuşak güç diplomasisi ise kültür, eğitim ve bilim gibi askeri niteliği olmayan ögelerle gerçekleştirilir. Osmanlı diplomasinin tarihi beyliğin kuruluşuyla başlar. Hükümdarlar, çağın ihtiyaçlarına göre diplomasinin alt dallarından faydalanarak uluslararası ilişkileri tanzim etmeye çalışmışlardır. Makalede ele alınan taziye diplomasisi de bir kamu ve yumuşak güç diplomasisidir. Taziye diplomasisi, komşu veyahut müttefik bir devletin hükümdarı ya da aile üyelerinden birinin vefatı halinde hükümdarlar arasında taziye mektupları üzerinden gerçekleşen diplomasi türüdür. Osmanlı taziye diplomasisinin kökleri beyliğin kuruluşuna kadar gitmektedir. Klasik dönemde mektuplar üzerinden tesis edilen münasebet, modern dönemde telgraflarla sürdürüldü. Padişahın başsağlığı mesajı, doğrudan seçili bu heyetler vasıtasıyla muhatap ülke liderine sunuldu. Mütekabiliyetin esas olduğu bu diplomasi türünde, Osmanlı padişahının taziye mesajına ilgili ülke hükümdarı tarafından teşekkür içerikli cevaplar gönderilirdi. Bu yönüyle taziye mesajları, sadece bir başsağlığı dileme aracı olmamıştır. Aynı zamanda ve özellikle ülkeler arası iyi ilişkilerin devamı için araçsallaştırılmıştır. Bu makalede, klasik dönemden yıkılışa kadar Osmanlı Devleti ile komşuları ve Batılı ülkeler arasında gerçekleşen taziye diplomasisinin serencamı ele alındı.
Keywords : Diplomasi, uluslararası ilişkiler, kamu diplomasisi, yumuşak güç, taziye diplomasisi