Tanzimat Döneminde Kudüs ve çevresinde Avrupalı Devletlerin nüfuz mücadelesinden bir kesit: Hristiyan cemaatlerin imar faaliyetleri

Authors : İhsan SATIŞ

Pages : 185-221

Doi:10.1501/OTAM_0000000629

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2013-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kudüs, üç monoteist dinde kutsal kabul edilen bir şehir olup, tarih boyunca jeopolitik konumundan ya da ticari öneminden değil, kendisine atfedilen kutsiyet ile ön plana çıkmıştır. Ancak XIX. yüzyılda Avrupalı devletler, Osmanlı toprakları üzerindeki çıkarları gereği kendilerine yakın olan Hıristiyan cemaatlerini himaye etmiş ve şehri dini bir hüviyetten siyasi bir hüviyete sürüklemişlerdir. Avrupalı devletler, şehirde bir yandan kendi kurumlarını kurarken bir yandan da Hıristiyan cemaatlerin imar faaliyetlerini finanse etmişlerdir. Bu dönemde dini himayenin siyasi önemini anlayan İngiltere, Prusya ile birlikte Osmanlı topraklarında bir Protestan kilisesinin kurulması için yoğun bir faaliyet içine girmiş; 1841’de Kudüs Protestan Piskoposluğu ve 1845’te de Kudüs’te bir Protestan Kilisesi kurulmasını sağlamıştır. Hıristiyan cemaatlerin imar faaliyetleri İbrahim Paşa’nın Filistin’e hâkim olduğu yıllarda başlamış olup, Tanzimat Fermanı’yla birlikte yoğunlaşmıştır. Fermanın getirdiği ilkeler neticesinde Kudüs`teki Hıristiyan cemaatler, yeni kilise inşa etmek ve var olanları onarmak istemişlerdir. Bu çalışmada, Tanzimat döneminde Avrupalı devletlerin siyasal amaçlarını gerçekleştirmek için Kudüs ve çevresinde dini imar faaliyetleri, Osmanlı Devleti’nde kilise inşa ve onarım prosedürü ve son olarak devletin yeni kilise inşa teklifleri karşısındaki tavrı ele alınmaya çalışılmıştır
Keywords : Jerusalem, Church, European States, Christian