Tanzimat Dönemi Bursa Eyaletinde İç Güvenliğin Sağlanmasına Yönelik Önlem ve Çabalar (1839-1867)

Authors : Emre SATICI

Pages : 175-203

Doi:10.1501/OTAM_0000000550

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2008-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl Osmanlı taşrasında ve bilhassa Anadolu’da bulunan eyaletlerde, merkezî hükümet temsilcilerinin uğraşmak zorunda olduğu iç güvenlik sorunları daima var olmuştur. Merkezî devlet otoritesine karşı İmparatorluğun bazı bölgelerinde dönem dönem meydana gelen kitlesel ayaklanmaları bir yana koyarsak, yol kesip adam öldürmek, soygun yapmak gibi kişisel veya grup hâlinde yapılan eylemlerle temsil edilen eşkıyalık hareketleri bu iç güvenlik sorunlarının büyük bir kısmını oluşturmuşlardır. Tanzimat reformlarıyla birlikte bir taraftan her sınıftan Osmanlı uyrukların can, namus ve mal dokunulmazlığını temin etmek, yargısız cezalandırmaları önlemek ve çağdaş bir cezalandırma sistemi getirmek amacıyla bazı yasal düzenlemeler yapılırken, diğer taraftan daha etkin ve yaygın bir kolluk örgütü oluşturulmaya çalışılmıştı. Bu şekilde bölgelerinde asayişi korumakla yükümlü eyalet valilerinin karşılaştıkları iç güvenlik sorunlarıyla yasal sınırlar içinde daha etkili mücadele etmeleri amaçlanmıştı. Tanzimat döneminde valiler bu gibi yeni kurumların yanı sıra eski dönemin kimi yöntemlerini de kullanarak eyaletlerinin iç güvenliğini sağlamaya çalışmışlardı. Bu makalede, geniş idarî sınırlarıyla Anadolu’nun önemli bir konumunda bulunan Bursa Eyaletinde dönem içinde görülen iç güvenlik sorunları karşısında eyalet yöneticilerinin açıklanan bağlamda almaya çalıştıkları önlemlerle buldukları çözümler üzerinde durulmaktadır
Keywords : Tanzimat, Bursa Eyaleti, Zaptiye Örgütü, İç güvenlik