Osmanlı Devleti`nde Türkçe`nin Gayrimüslim Okullarında Mecburi Hale Getirilmesi ve Uygulanması

Authors : Muttalip ŞİMŞEK

Pages : 199-228

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti`nde, özellikle 19. yüzyılın ortalarından itibaren, farklı unsurların devlete olan bağlılığını sağlamlaştırmak için bir dizi düzenleme yapılmıştı. Bunlardan birisi de, hâkim dilin yani Türkçe`nin gayrimüslim okullarında öğretilmesi meselesidir. Bu şekilde Türkçe`yi iyi bir şekilde öğrenen çocukların ilk olarak devlete ait mülkiye, askeriye, tıbbiye veya diğer idadî derecesindeki okullarda eğitim alması ve bu okullardan mezun olanların da, inancına veya milliyetine bakılmaksızın resmî kurumlarda vazifelendirilmesi hedeflenmişti. Bu çalışmada, Tanzimat Dönemi`nde yapılan düzenlemeler neticesinde Türkçe`nin gayrimüslim okullarında okutulmaya başlanması, zamanla mecburi hale getirilmesi, okullarda görevlendirilecek muallimlerin seçimi ve tayininde takip edilen usuller değerlendirilmiştir. Aynı şekilde, derslerde kullanılacak materyallerin kontrolü, derslerin teftişi ile muallimler için ödenen maaşın nasıl karşılandığı gibi hususlar örneklerle ortaya konmuştur. Dolayısıyla, Osmanlı idarecilerinin devleti dağılmaktan kurtarmak için başvurduğu çarelerden birisi olan Türkçe`nin toplumda yaygın olarak kullanılması ve nihayetinde bir `Osmanlı birliği` oluşturulması amacıyla yürütülen bu uygulama, arşiv kayıtları ışığında değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Türkçe, gayrimüslim, teftiş, eğitim