CERİDE-İ HAVÂDİS GAZETESİNİN TEMATİK İNDEKSİ (1857-1864)

Authors : Aysel ÇELİK SONAR

Pages : 27-80

View : 7 | Download : 17

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği üzere Osmanlı Devleti, Avrupa ülkelerine göre basın faaliyetlerine daha geç bir dönemde başlamıştır. II. Mahmut döneminde hemen hemen pek çok alanda yenileşme ve modernleşme faaliyetleri hayata geçirilmiştir. Yeniliklere karşı her daim olduğu gibi bu dönemde de bir direnç söz konusuydu. Bu nedenle bu muhalefetin de önüne geçmek için yeniliklerin bir gazete aracılığıyla halka ulaştırılması arzulanmıştır. Böylece halk yeniliklerin içeriğinden ve amacından haberdar olacak ve sultanın iradesini sarsmak isteyen kitlelerin peşinden sürüklenmeyecekti. Aynı zamanda gazete aracılığı ile yabancı ülkelerde de Osmanlıya dair kamuoyunun bir fikir sahibi olması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk Osmanlı resmî gazetesi olan Takvim-i Vekâyi’e 1 Kasım 1831 insert ignore into journalissuearticles values(25 Cemâziyelevvel 1247);’de yayın hayatına başlamıştır. Takvim-i Vekâyi’nin yayın hayatına başlamasından yaklaşık 9 yıl sonra 31 Temmuz 1840 insert ignore into journalissuearticles values(1 Cemâziyelahir 1256); tarihinde ilk özel ve Türkçe gazetesi olan Ceride-i Havâdis gazetesi yayınlanmıştır. Ceride-i Havâdis gazetesi Osmanlı basın tarihinin kilometre taşlarındandır. Zira 1860 yılına kadar bu gazete dışında Osmanlı topraklarında Türkçe lisan üzerine yayın yapan herhangi özel bir gazete yoktu. Bu çalışmada Ceride-i Havâdis gazetesindeki hem Osmanlı Devleti ile ilgili hem de yabancı devletler ile ilgili haber ve olaylar, konulara göre tasnif edilerek miladi ve hicri tarihleri birlikte haberlerin yer aldığı sayılar sistematik olarak sunulmuştur. Ayrıca çalışmada, yazarlardan Aysel Çelik Sonar’ın “Ceride-i Havâdis Gazetesinde Çıkan Haber ve Olaylar insert ignore into journalissuearticles values(1857-1876);”, adlı doktora tez çalışmasında bu konuya dair bilgiler farklı bir perspektifle ele alınmıştır. Bununla birlikte adı geçen tezin mevcut akışını bozmamak amacı ile kapsamlı olarak ele alınmamış bazı haber ve yazılara da bu çalışmada yer verilmiştir. Ceride-i Havâdis gazetesi o dönem olayları için başta tarih araştırmacıları olmak üzere pek çok araştırmacının başvurabileceği önemli kaynak gruplarından biridir.
Keywords : Ceride i Havâdis, Gazete, Basın, İndeks, Osmanlı, Avrupa