XVIII. YÜZYILIN SONLARINDA OSMANLI SINIR MUHAFAZASINDA KARS KALESİ

Authors : Sibel Orhankazi

Pages : 135-151

View : 132 | Download : 162

Publication Date : 2023-10-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet Günümüzde hâlâ serhad şehri hüviyetine sahip olan Kars, Osmanlı Devleti’nin doğu sınır muhafazası açısından önem arz eden yerlerden biriydi. Sultan Alparslan’ın Ani ve Kars’a hâkim olduğu 1064’ten itibaren Türkler için bir sınır şehri özelliği kazanan Kars, daha sonraki dönemlerde de aynı işlevi sürdürdü. Osmanlı Devleti’nin hâkim olduğu süreç içerisinde doğu cihetinde yapılan savaşlarda savunma hattı olma vazifesi üstlenen Kars, bu açıdan komşu devletlerin hedefi haline geldi. Kars’ın Revan ve Tiflis gibi önemli şehirlere uzantısının olması ve bazı diplomatik problemler buranın Kanuni Sultan Süleyman tarafından fark edilmesini ve kalenin sağlamlaştırılması gerekliliğini doğurdu. Osmanlı savunmasında önemli yere sahip top ve top döküm faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Erzurum Eyaleti’ne komşu olması Kars’ın buraya her daim bir set görevi görmesine ve askeri bir üs haline getirilmesine neden oldu. Osmanlı Devleti, kalenin güçlendirilmesi işlemlerini doğu seferlerinin yapılacağı zamanlarda bilhassa Kars civarına kaydırdı ve muhafazada kalenin içindeki asker ve mühimmat kadar zahire ihtiyacını da göz önünde bulundurdu. Özellikle XVIII. yüzyıl boyunca Kars Kalesi’ne zahire ve mühimmat akışı hiç kesilmedi. Osmanlı Devleti, İran’ın XVIII. yüzyılın ilk yarısındaki faaliyetleri ve Rusya’nın XVIII. yüzyılın sonlarındaki ilerleyişi nedeniyle gerek İstanbul-Trabzon limanları üzerinden Batum-Ardahan yolu ile gerek Erzurum yolu ile Kars Kalesi tahkimatını ve kaleye mühimmat naklini sağlamaya çalıştı. Bu zaman diliminde Osmanlı Devleti’nin genelinde ve ayrıca Karadeniz’in kuzeyi ile Rusya’nın hedef aldığı Doğu Anadolu’da top ve mühimmat ihtiyacı daha da arttı. Osmanlı Devleti’nin Doğu Anadolu’da muhafaza önceliklerinden biri ise Kars Kalesi oldu. Abstract Kars, which still has the identity of a frontier city, was one of the most important places in terms of Ottoman Eastern border security. When Sultan Alparslan overtook Ani and Kars in 1064, Kars became a border city for the Turks and maintained the same function in the following periods. Assuming the duty of serving as a defence line in the wars fought in the East during the Ottoman rule, Kars naturally became the target of neighbouring states. The fact that the territory of Kars extended to important cities such as Yerevan and Tbilisi and the presence of some diplomatic problems caused Suleiman the Magnificent to take notice of this place and to reinforce the castle. As a neighbour of the Erzurum Province where the artillery and cannon casting activities, which were very important for the Ottoman defence, were carried out, Kars always served as a barrier and gradually turned into a military base. During the eastern campaigns, the Ottoman Empire shifted castle fortification activities especially to Kars and its surroundings and, as for castle defence, took into consideration the need for grain products as well as for soldiers and ammunition. Especially during the eighteenth century, the flow of grains and ammunition to the Castle of Kars was never interrupted. Due to Iran\'s activities in the first half of the eighteenth century and Russia\'s advances in the late eighteenth century, the Ottoman Empire tried to ensure the fortification of Kars Castle and the transport of ammunition to the castle both through the Batum-Ardahan route via the ports of Istanbul-Trabzon and through the Erzurum route. In this time period, the need for artillery and ammunition increased even more throughout the Ottoman Empire, as well as in the North of the Black Sea and in Eastern Anatolia, which Russia was targeting. One of the priorities of the Ottoman Empire in Eastern Anatolia was Kars Castle.
Keywords : Osmanlı Devleti, Kars, Kars Kalesi, Doğu Sınırı