Türkiye’de faiz histeri etkisi: Doğrusal ve Fourier birim kök testlerinden kanıtlar

Authors : Oğuzhan ŞENGÜL

Pages : 1364-1371

Doi:10.25287/ohuiibf.873591

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2021-10-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Tasarruf açığının yatırım kapasitesine olan negatif etkisini bertaraf etmek amacıyla ortaya çıkan yüksek faiz oranı; beraberinde birçok makroekonomik gösterge üzerinde olumsuz etki getirmektedir. Zira doğal faiz oranı ile cari faizler arasında süre ve miktar uyumsuzluğu merkez bankalarının para politikası etkinliğini azaltmaktadır. Asimetrik bilgi ve ters seçim şeklinde ortaya çıkan etkinliğini kaybetmiş para politikası piyasa başarısızlığına neden olmaktadır. Öte yandan merkez bankalarının kısa vadeli faizlerde istikrarı sağlaması hem fiyat istikrarına hem de finansal istikrara katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde küresel finans krizinin ortaya çıktığı 2008 yılının Ocak ayından 2020 yılının Ağustos ayına kadar geçen süre zarfında ticari bankalarca mevduatlara açılan bir aylık Türk Lirası mevduat faizlerinde histeri etkisi yaşanıp yaşanmadığı, doğrusal ve fourier birim kök testleri ile incelenmektedir. Zira bu çalışmanın temel amacı cari faiz oranlarının yüksek olması nedeniyle doğal faiz oranlarını kendine ve dolaysıyla yukarı doğru çekip çekmediğini tespit etmektir. Ampirik analizler sonucunda doğrusal ve fourier birim kök testinde sabitli modelde histeri etkisinin yaşanmadığı görülmektedir. Öte yandan Sabit terimin ve trend değişkenin dahil edildiği modelde ise histeri etkisinin yaşandığına yönelik kanıtlar bulunmaktadır. Fourier grafiklerden gözleneceği üzere 2016 sonrası dönemde merkez bankasının para politikası uygulamaları piyasa başarısızlığına yol açarak histeri etkisinin yaşanmasına neden olmuştur.
Keywords : Faiz histerisi, Fourier birim kök testi, Türkiye ekonomisi