HAK DİNİ KUR’AN DİLİ TEFSİRİNDE MANTIK İLMİNİN YORUMA KATKISI

Authors : Servet DEMİRBAŞ

Pages : 48-69

Doi:10.17859/pauifd.917834

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Osmanlı eğitim sistemi içinde köklü medrese eğitiminin yanında kendi şahsî çabalarıyla çok yönlü bir alim olarak yetişen, siyasî ve ilmî açıdan temsil yönü güçlü bir müfessir olan Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın insert ignore into journalissuearticles values(öl. 1942); Hak Dini Kur’an Dili isimli Türkçe tefsirinde klasik mantık ilminin tefsir ilmine katkılarını ve yoruma etkisini araştırmaktadır. Kur’an’ı anlama faaliyetlerinin bütününü ifade eden tefsir, aklî ve naklî ilimlerin bir arada kolektif bir şekilde işbirliğiyle yürütülen bir ilim olduğu için birçok ilmî disiplinden yararlanır. Tercümeler yoluyla İslam ilim ve kültür medeniyetinde kendine yer edinen mantık ilmi, ilk dönemlerde savunmacı bir takım tepkilerle reddedilse de zaman içerisinde varlığını kabul ettirerek dil bilimleri, fıkıh ve kelam gibi ilmî disiplinlerin yararlandığı ilimlerden bir olmayı başarmıştır. Mantık ilminden istifade eden ilim dallarından biri de tefsirdir. Özellikle dirayet ağırlıklı tefsirlerin bir kısmında zaman zaman mantıkî kavramların ve yorumların yansımaları müşahede edilmektedir. Hak Dini Kur’an Dili’de mantıkî yorumlar açısından zengin bir içeriğe sahiptir. Bu tefsirdeki mantıkî yorumların bilinmesi tefsirin daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı gibi tefsirin ilmî kaynaklarının tespitine de yardımcı olacaktır. Sınırlı sayıda incelediğimiz ayetlerde tefsire farklı bir mahiyet ve zenginlik kazandıran mantıkî yorumlar, bu konuda Hak Dini Kur’an Dili tefsirini anlamaya da ışık tutacaktır.
Keywords : Tefsir, Mantık, Elmalılı M Hamdi Yazır, Hak Dini Kuran Dili, Yorum