SAKARYA HAVZASI AYLIK YAĞIŞLARININ OTOREGRESİF MODELLEMESİ

Authors : Meral BÜYÜKYILDIZ, Ali BERKTAY

Pages : 117-126

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2006-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Bu çalışmada, geleceğe yönelik tahminler yapabilmek amacıyla Türkiye`nin önemli büyük havzalarından biri olan Sakarya Havzası`na ait aylık yağışların periyodik otoregresif modelleri insert ignore into journalissuearticles values(PAR); belirlenmiş ve belirlenen model tiplerine ait matematiksel ifadeler elde edilmiştir. Optimum modeller Akaike Bilgi Kriteri insert ignore into journalissuearticles values(AIC); değerlerine göre seçilmiştir. Her ne kadar AIC`de parametreler "en büyük olabilirlik yöntemi" ne göre hesaplanıyorsa da, bu çalışmada, "momentler yöntemi" kullanılmış; anılan her iki parametre tahmin yönteminin vereceği sonuçların karşılaştırılması diğer bir çalışma kapsamında düşünülmüştür. Seçilen modellerin uygunluk testleri Port Manteau testi ile artık serilerin bağımsızlığı kontrol edilerek yapılmıştır. Her istasyon için seçilen modeller kullanılarak tarihi serilerle aynı uzunluğa sahip 50`şer adet sentetik seri üretilmiş ve bu sentetik serilerle tarihi serilerin istatistiksel karakteristikleri insert ignore into journalissuearticles values(ortalama, standart sapma, korelasyon); karşılaştırılmıştır. 25 istasyona ait aylık yağışların periyodik otoregresif modellerinin belirlenmesi sonucunda PARinsert ignore into journalissuearticles values(0);, PARinsert ignore into journalissuearticles values(1);, PARinsert ignore into journalissuearticles values(2); ve PARinsert ignore into journalissuearticles values(3); olmak üzere 4 farklı PAR modeli elde edilmiştir.
Keywords : Sakarya havzası, Yağış, Zaman serisi, Otoregresif, Akaike bilgi kriteri