Bahatlar volkanitlerinin (Emet-Kütahya) petrografisi ve jeokimyası

Authors : Cafer ÖZKUL, Recep Uğur ACAR, Mehmet DEMİRBİLEK

Pages : 744-755

View : 16 | Download : 4

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Batı Anadolu’da Eosen-Kuvaterner yaş aralığında volkanik kayaçlar yaygın olarak yüzlek vermektedir. Erken Miyosen volkanitleri Kütahya ve çevresinde andezit, dasit ve riyolitler şeklinde temsil edilmektedir. Bu çalışmada Emet Bor Havzası’nda yüzeyleyen riyolitlerden oluşan volkanik birimin tüm kayaç, Sr-Nd-Pb ve O izotop jeokimyası ile K-Ar jeokronolojisi çalışmaları yapılmıştır. Genel olarak vitrofirik porfirik dokuda gözlenen volkanitlerin bileşimini plajiyoklaz, biyotit, kuvars, sanidin ve amfibol mineralleri oluşturmaktadır. Kalkalkalen afinite gösteren ve yüksek-K içeren volkanitlerin, ana ve iz element değişimleri, kayaçların gelişiminde plajiyoklas, amfibol, biyotit ve alkali feldispat fraksiyonlaşmasının etkili olduğuna işaret etmektedir. Ayrıca yüksek LILE ve LREE ile düşük Nb, Zr, Y ve Ti içerikleri; bu volkanitlerin gelişiminde fraksiyonel kristallenme, kabuk katkısı ve/veya asimilasyonun kayaçların oluşumunda önemli bir rol oynadığını ve ana magmalarının zenginleşmiş bir kaynaktan türediğine işaret etmektedir. Tüm kayaç K-Ar yaşlandırma yöntemi ile, incelenen volkanitlere ait örneğin yaşının 21.4±0.6 My olduğunu göstermektedir. Elde edilen izotop sonuçlarına göre; insert ignore into journalissuearticles values(87Sr/86Sr);i oranı 0.708885, insert ignore into journalissuearticles values(143Nd/144Nd);i oranı 0,512347 206Pb/204Pb izotop oranı 19.04, 207Pb/204Pb izotop oranı 15,6790 ve 208Pb/204Pb izotop oranı 37.9130 ve δ18O oranı ise 11.3 ‰ olarak belirlenmiştir. Elde edilen jeokronolojik, jeokimyasal ve izotopik veriler incelenen volkanitlerin volkanik yay ortamında oluştuğunu ve oluşumunda fraksiyonel kristallenme ile beraber ayrıca kaynak manto bölgesinde zenginleşme ve kabuk kirliliğinin/asimilasyon insert ignore into journalissuearticles values(AFC); süreçlerinin etkisini taşıdığını işaret etmektedir.
Keywords : Miyosen volkanitleri, K Ar jeokronolojisi, Sr NdPb ve O izotop jeokimyası, Emet bor havzası, Kütahya