MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ

Authors : Yasemin BİLİŞLİ, Fatma ÇAKMAK

Pages : 323-339

Doi:10.30794/pausbed.444224

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2019-04-26

Article Type : Research Paper

Abstract :İktidarın birey üzerinde tahakküm kurmasına neden olan toplumsal normların yeniden üretiminde, medya oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Foucault’nun, “görünmeyen, iktidarın yeni bir biçimi” olarak tanımladığı biyo-iktidar uygulanırken, medyanın haber söylemlerinde etkisinde kaldığı ideolojik unsurlar göze çarpmaktadır. Foucault’nun, özne-iktidar, iktidar biçimleri insert ignore into journalissuearticles values(pastoral iktidar/ biyo-iktidar);, denetim toplumları gibi kavramlaştırmaları, sağlık politikalarının yapılandırılmasında yeni bakış açıları sunabilir. Çalışmada; iktidar, anatomo-politika, biyo-politika ve biyo-iktidar kavramları ele alınarak, sağlık alanındaki akademisyenlerin, egemen ideolojinin hizmetinde teori ve söylemler üreten bireyler olarak değil, doğruluğuna inandığı bilgi ile eleştirel bakabilen ve bu bağlamda değerlendirebilen bilim insanları olarak kendilerini konumlandırmaları önerilmiştir. Çalışmanın varsayımları, iktidarın yeni biçimi olan biyo-iktidara 21. yüzyılda sağlık uygulamalarında sıklıkla rastlanıldığı ve gazetelerin kendi ideolojileri doğrultusunda bu iktidar biçiminin aktarıcısı olduğudur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; medyanın, sağlık alanında, toplumsal normların yeniden üretimindeki rolünün anlaşılmasının sağlanmasıdır. Bu amaçla Michel Foucault’nun iktidar kavramına ilişkin çözümlemeleri ülkemizdeki sağlık uygulamalarını içeren sağlık haberleri ele alınarak analiz edilmiştir. Çalışmada örneklem olarak; Evrensel, Sabah ve Yeni Akit gazetelerinde; kürtaj yasağı, 3 çocuk teşviki, sigara-alkol yasağı ve obezite bağlamında tuz-şeker yasağı haberleri takip edilerek incelenmiştir. Yöntem olarak ise; Foucault’nun biyo-iktidar kavramı bağlamında eleştirel söylem analizi uygulanmıştır. Yapılan literatür taramaları ve analiz sonucunda; iktidarın bireyler üzerinde tahakküm kurmasına neden olan toplumsal normların yeniden üretiminde farklı ideolojideki gazetelerin, haberleri, ideolojileri doğrultusunda nasıl şekillendirdikleri ortaya konmuştur. Buna göre Sabah Gazetesi haberlerinde egemen ideolojik söylemlere yer verirken, Evrensel Gazetesi’nin iktidar yaptırımlarına kendi sosyalist ideolojisi doğrultusunda eleştirel bakışına uygun söylemler oluşturduğu ve Yeni Akit Gazetesi’nin ise muhafazakâr ideolojisine hizmet eden söylemleri kullandığı tespit edilmiştir.
Keywords : Biyoiktidar, Sağlık İletişimi