T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NA BAĞLI ÖZEL MÜZELERDE ÇALIŞAN MÜZE UZMANLARININ KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİĞE YAKLAŞIMLARI

Authors : Ceren KARADENİZ, Eren Can AYBEK

Pages : 53-63

Doi:10.30794/pausbed.457729

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2019-04-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Kültürün tanımı ve kullanımı her disiplinin bu kavramla ne anlatmak istediğine ve bu kavramı nasıl kullandığına göre değişse de, en yaygın tanımıyla kültür, bilgi, inanç, sanat, ahlak, hukuk, örf ve adetlerden ve insanın toplumum bir üyesi olarak elde ettiği yeteneklerden oluşmuş karmaşık bir bütün; insanoğlunun ihtiyaçlarını gidermek amacıyla meydana getirdiği maddi ve manevi unsurların tamamıdır. Bu karmaşık bütünde toplumun çeşitlilik içeren bileşenleri önemli roller üstlenerek “kültürel çeşitlilik” kavramını gündeme getirmektedir. Kültürel çeşitlilik, kültürün inanç, kimlik, değer, dil, din, yaşam biçimi, sanat, demografik unsurlar vb. bileşenlerindeki farklılıkları “zenginlik” olarak değerlendirerek, kendi inanç ve uygulama sistemlerine göre yaşayan bilinçli ve iyi örgütlenmiş toplulukları kapsayan ve bu toplulukları güçlendirerek tanımayı destekleyen bir yaklaşımdır. Çağdaş müzeler, postmodernizmin ve “yaşayan müze” yaklaşımının etkisiyle toplumla ve geçmişle yüzleşen, koleksiyonları yorumlayan, demokratik, insan haklarına saygılı ve çoğulcu bir kuruluş olma çabasındadır. Nesneden çok, “insan için var olma” amacındaki müzeler toplumsal dışlama ve ötekileştirme söylemlerini ortadan kaldırmak için postmodernizmin de etkisiyle kültürel çeşitliliğe vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda birlikte yaşama platformu oluşturma amacına odaklanan ve önyargı, ayrımcılık ve ırkçılık gibi sorunları gidermek için çalışmalar yapan müzeler, Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nden hareketle koleksiyonlarını kültürel çeşitlilik yaklaşımıyla yönetmekte; sergi tasarımlarını, eğitsel etkinliklerini ve tanıtım çalışmalarını bu doğrultuda planlamaktadır. Bu gelişmelerden hareketle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı özel müzelerin toplumsal işlevleri çerçevesinde kültürel çeşitliliği gündeme getirdikleri müzecilik çalışmaları gerçekleştirdikleri izlenmiştir. Bu çalışma, müzecilikte kültürel çeşitliliğe ilişkin güncel uygulama örnekleri bağlamında Türkiye’deki özel müzelerin kültürel çeşitlilik olgusuna bakışını incelemeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Kültürel çeşitlilik, kültürlerarasılık, kültürel miras, müze