Osmanlı Basınında Sansüre Bir Örnek: Hayal Mizah Gazetesi

Authors : Turgut Subaşı, Kübra Çaylı

Pages : 92-113

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2017-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Basın, Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanma sürecinde reformları halka ve yabancı ülkelere anlatmanın en uygun yolu olarak görülmüştür. Bununla birlikte, devlet desteği ile başlatılan basın faaliyetleri 1860 sonrası farklı bir nitelik kazanmış, fikir gazetelerinin yayımlanmaya başlamasıyla basın, iktidara yönelik muhalif bir iletişim aracı işlevi görmüştür. 1870’de Teodor Kasab’ın Diyojen adlı mizah gazetesini yayımlamasıyla başlayan Osmanlı mizah basını, halk tarafından oldukça ilgi görmüştür. Gazetenin geniş topluluklar üzerindeki etkisi ve iktidara yönelik muhalefeti, mizah basınının denetimi zor bir iletişim aracı olarak algılanmasına ve mizah basınına sansür uygulanmasına yol açmıştır. Osmanlı mizah basınının öncüsü sayılan Teodor Kasab, Diyojen ve Çıngıraklı Tatar adlı gazetelerinin kapatılmasının ardından, 30 Ekim 1873`te Hayal mizah gazetesini yayımlamaya başlamıştır. Gazeteciliğin bir meslek olarak sürdürülebilmesi için doğruları yazması gerektiğini savunan Hayal gazetesi, yayım politikasından hiçbir zaman taviz vermemiş, döneminin siyasi, sosyal ve ekonomisiyle ilgili pek çok olayının nasıl algılanıp yorumlandığını açıkça yansıtmıştır. Yayım hayatında yedi kez sansüre uğrayan gazetenin son sayısı 18 Haziran 1877 tarihlidir. Bu çalışmada, Hayal mizah gazetesine yönelik sansür uygulamaları incelenmiştir. 
Keywords : Osmanlı, Basın, Sansür, Mizah, Hayal Gazetesi