Osmanlı’da Muhasebe Usulü ve Vakıf Muhasebe Kayıtları Okuma Kılavuzu

Authors : Muhammed Emin DURMUŞ, İsmail BEKTAŞ

Pages : 196-209

View : 18 | Download : 7

Publication Date : 2017-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Şer’iyye sicilleri bir diğer adıyla kadı sicilleri, Osmanlı Devleti’nde kazalarda görev yapan kadıların çeşitli davalar için verdikleri kararların ve merkezden gönderilen emirlerin kaydedildiği mahkeme defterleridir. Bu sebeple defterlerde yer alan kararlar o günün sosyo-kültürel ve ekonomik yapısını yansıtmaktadır. Bu yönleri itibariyle kadı sicilleri, Osmanlı hakkında yapılacak çalışmaların temel kaynağını oluşturmaktadır. Osmanlı toplumsal hayatının merkezinde yer alan vakıflarla ilgili her türlü kayıtlar da bu defterler arasında yer almaktadır. Çalışmada ilk olarak Osmanlı muhasebe usulünden kısaca bahsedilmiş daha sonra vakıfların ekonomik durumlarıyla ilgili bilgilerin yer aldığı muhasebe kayıtları incelenmiş ve bu kayıtlarda yer alan bilgiler muhasebe kayıtlarından kesitlerle tanıtılmıştır. Böylece vakıflarla ilgili çalışma yapacak araştırmacıların muhasebe defterlerinden de yararlanmasına olanak sağlanmış olacaktır. Bu yönü itibariyle çalışma, vakıf muhasebe kayıtları çalışacaklar için bir nev’i kılavuz görevi görecektir. Vakıf muhasebe kayıtları genelde standart oldukları ve beş ayrı bölümden oluştukları için bu çalışmada da bu şekilde bir ayrım yapılarak muhasebe kayıtları; künye, îrâd, giderler, şerh ve zimem olmak üzere beş bölüm olarak ele alınmıştır. 
Keywords : Osmanlı Vakıfları, Muhasebe Defterleri, Merdiven Yöntemi, Üsküdar, Kadı Sicilleri