Sebîlürreşâd ve İslâm Mecmuası’ndaki Usûlü’l-Fıkıh ve Fıkıh Makaleleri

Authors : Esma GÜLER

Pages : 189-209

Doi:10.53336/rumeli.989106

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2021-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Sebîlürreşâd ve İslâm Mecmuası, ilmî seviyesi, üslubu, içeriği, yazar kadrosu ve yayın politikası bakımından seçkin ve uzun soluklu ilk dergilerden olmakla öne çıkan II. Meşrutiyet Dönemi yayınlarıdır. Sırât-ı Müstakîm Mecmûası, 1908 yılında II. Meşrutiyet`in ilanıyla yayın hayatına başlamış, 1912 yılında isim değişikliğine uğrayarak Sebîlürreşâd adıyla 1925 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. İslâm Mecmuası ise 1914 yılında yayımlanmaya başlamıştır. Dönem, fıkhî açıdan klasik dönemden modern döneme geçişe rastladığından, mecmualarda birçok alanda makale bulunsa da dönemin şartlarıyla paralel olarak fıkıh ve fıkıh usûlü konulu makaleler ağır basmaktadır. Mecmualar fıkıh ve fıkıh usûlü konularıyla ilgili hem klasik hem de modern fikirlerin paylaşıldığı hatta zaman zaman tartışmaların yaşandığı bir mecra konumundadır. 1908-1925 yılları arasında yayımlanan Sebîlürreşâd Mecmûası’nda 244, İslâm Mecmuası’nda ise 60 makale fıkıh ve fıkıh usûlü ile ilgilidir. Makalelerde ele alınan fıkhî konular; te‘addüd-i zevcât, tesettür, zekâtın donanmaya verilmesi, rü’yet-i hilâl, Ramazan’ın sübûtu, mali ibadetler, hac, hutbe, vaaz, hulle, faiz, ribe’l-fazl ribe’n-nesî’e, talak, savm ve fıtırdır. Usûlü’l-fıkıh konuları ise; içtimaî usûl-i fıkıh, örf, ictihad, taklit, cevaz, cevazın ahkâm-ı şerîatten olup olmadığı, kaza, ifta, müfti, kadı, müctehidin şartları ve mevârid-i icmâ’ın kâffesini bilmektir. İslâm Mecmuası’na Ziya Gökalp’in içtimaî usûl-i fıkıh ile ilgili görüşleri damgasını vurmuştur. İçtimaî usûl-i fıkıh, te‘addüd-i zevcât, cevazın ahkâm-ı şerîatten olup olmadığı İslâm Mecmuası ve Sebîlürreşâd arasında karşılıklı tartışılan mevzulardır.
Keywords : İslâm Hukuk Usûlü, Fıkıh, Sırât ı Müstakîm, Sebîlürreşâd, İslâm Mecmuası, Klasik Dönem, Modern Dönem