Rakip ve Mahpus Romanlarında Ben ve Öteki İlişkisine Fenomenolojik Bir Bakış

Authors : Seldağ BANKIR

Pages : 11-17

Doi:10.29000/rumelide.336451

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2016-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Ben ve Öteki ilişkisi düşünce tarihi boyunca başta sosyal, siyasi, hukuki olmak üzere birçok boyutta incelenen bir konudur. Önceleri konuyla ilgili düşüncelerin merkezini “Ben” kavramı oluştururken, özellikle 19. yüzyıldan itibaren Hegel’in Köle - Efendi diyalektiğiyle birlikte “Öteki” kavramı felsefi ve edebi alanda başlı başına bir inceleme konusu haline gelmiştir. 20.  yüzyılın başında ortaya çıkan fenomenoloji insert ignore into journalissuearticles values(görüngübilim); yöntemiyle birlikte Ben ve Öteki konusuyla ilgili çalışmalar da yoğunlaşmıştır. Fenomenleri yani kişinin bilincinde dolaysız olarak oluşan olgu ve olayları oluşum süreçleriyle birlikte inceleyen fenomenolojik yöntem aracılığıyla, birçok düşünür Ben ve Öteki ilişkisini aynılık/ötekilik, içkinlik/aşkınlık, algı/duyumsama gibi kavramlar üzerinden ele almıştır. Çalışmamızda, Fransız edebiyatından seçtiğimiz iki eser olan Emmanuel Carrère’in “Rakip” ve Marcel Proust’un “Mahpus” adlı romanlarındaki Ben ve Öteki ilişkisini fenomenolojik akımın önemli iki ismi olan Edmund Husserl ve Maurice Merleau-Ponty’nin konuyla ilgili yaklaşımları doğrultusunda incelemeye çalıştık. Bu amaçla romanlardaki kahramanların birbirlerini karşılıklı olarak nasıl etkiledikleri, Ben’in, diğer bir deyişle Özne’nin bu ilişkide kendini ve Öteki’ni nasıl algıladığı, Öteki’ne nasıl ulaşmaya çalıştığı gibi sorunsallar üzerinde durduk. Husserl ve Merleau-Ponty’nin bilinç, algı, duyumsama ve beden gibi kavramlar üzerinden önerdikleri kuramlardan yola çıkarak ele aldığımız romanların söyleminde Ben ve Öteki ilişkisinin nasıl oluştuğunu incelemeyi amaçlamaktayız.  
Keywords : Ben, öteki, fenomenoloji, roman