Sıradan İnsanın Şiirinde Günlük Yaşam Travmaları: Altı Şiir ve On İki Çeviri

Authors : Didem Tuna

Pages : 113-127

Doi:10.29000/rumelide.347568

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2017-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Travma genel anlamda hoş olmayan, huzur bozan, kasvet veren olay ya da olaylar; kedere ve  ve yasa neden olan yaşantılar;  bir kayıp, bir yokluk ya da yoksunluk; yaşamın akışı içinde  ağır, beklenmeyen ve istenmeyen bir dönüşüm ya da bedensel bir hasar sonucu ortaya çıkan, maruz kalan kişi üzerinde kısa ya da uzun vadeli, örtük ya da açık etkileri bulunan duygusal bir yıkım olarak tanımlanabilir. Diğer yandan, her olumsuz deneyim her bireyde mutlaka travma etkisine neden olmayabilir.  Travma etkisinin söz konusu olması ya da olmaması ve varsa etkinin boyutu, yaşanan deneyimin şiddetine ve travma ile başa çıkmak zorunda olanların olay anı ile sonrasındaki dayanma ve direnme gücüne göre değişebilir. Travma, bireysel olduğu gibi, toplu olarak da yaşanabilir. Kimi zaman bireyin yaşadığı bir travma ailenin tümünü, yakın arkadaş çevresini ve akrabalarını yıkıp, düzenlerini bozarken, kimi zaman da bu kişiler bireyin yaşadığı travmanın sorumlusu olabilirler. Travma, bir topluluğu  nesiller boyu tarihsel, coğrafi, siyasi ve sosyolojik nedenlerle ya da başka etkenlerle  harap etmesi yönüyle, daha geniş bir bağlamda da ele alınabilir. Sonuç olarak, travmanın birey ya da toplum üzerinde geçici ya da kalıcı, uzun ya  da kısa süren etkileri olduğundan söz edilebilir. Öte yandan, her ne kadar travma her zaman dışarıdan fark edilemese de yaşamın bir parçası olarak düşünülebilir; bu nedenle de her dilin edebiyatında doğrudan ya da dolaylı olarak yer alır. Bu çalışmada travmaya ilişkin açık ya da örtük örnekler, Türk şiirinde Garip Akımı kapsamında yazılmış altı şiir ile bu şiirlerin İngilizce, Fransızca ve Almanca çevirileri üzerinden, Sandra May Adams insert ignore into journalissuearticles values(2017); tarafından travma okumalarına yönelik olarak derlenmiş sorular ışığında çözümlenip karşılaştırılmaktadır. Çözümlemenin bir parçası olarak, çeviriler André Lefevere tarafından şiir çevirisine yönelik olarak tanımlanan yedi strateji çerçevesinde incelenmektedir. Kaynak ve erek şiirler birlikte okunurken, travmaya ilişkin göstergelerin erek şiirlere ne derece yansıtıldığı, özgün şiirlerin özellikleri üzerinden ele alınmaktadır.
Keywords : Garip Akımı, Orhan Veli, Travma, Sandra May Adams, André Lefevere