Hârizmşah Muhammed’in siyasi ve askeri faaliyetleri örneğinden Târîh-i Elfî değerlendirmesi

Authors : Nilgün Dalkesen

Pages : 361-372

Doi:10.29000/rumelide.541036

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2019-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Târîh-i Elfî, Bâbür İmparatorluğu’nun üçüncü hükümdarı olan Ekber Şah’ın emri ile Hicri bininci yıl anısına yazdırıldı. Bu eserin, İslam dünyasından uzakta Hindistan’da yazılması, onu pek çok açıdan diğer tarihsel kaynaklardan farklı kılmaktadır. Târîh-i Elfî, Bâbürlülerin kendi Turanî ve İslam kültürlerini, Hint kültürüne ve dinine yaklaştırma politikalarından derinden etkilenmiştir. Nitekim bu eserde, bazı tarihi olaylara farklı bir yaklaşım getirilmekte, İslam dünyasında yazılan kaynaklarda bahsedilmeyen pek çok bilgi ve/veya rivayete yer verilmekte ve olaylar bir bütünlük içinde ele alınmaktadır. Yukarıda bahsedilen özellikleri, Târîh-i Elfî ’’yi İslam ve Türk-Moğol tarihi çalışmaları için çok önemli bir kaynak eser yapmaktadır. Ancak, şimdiye kadar, sosyal bilimcilerin dikkatini yeterince çekmemiştir. Bu çalışmada, Târîh-i Elfî ’nin öneminin ve özelliklerinin daha iyi anlaşılması için, önce eserin yazıldığı ortam ve eseri yazanlar hakkında bilgi verilecektir. Daha sonra, Hârizmşah Muhammed’in Abbâsî Halifesi En-Nâsır ve Cengiz Han ile olan ilişkileri Târîh-i Elfî’ nin pek çok tarihsel olaya nasıl farklı yaklaşımlar getirdiği ve ne denli detaylı bilgilere yer verdiğini göstermek amacı ile incelenecektir. Bu inceleme, belli başlı tarihsel kaynakların bu konu hakkında verdiği bilgiler karşılaştırılarak yapılacaktır.
Keywords : Târîh i Elfî, Ekber Şah, Hârizmşah Muhammed, Mahmud Yalavaç, Bâbür İmparatorluğu