Göstergelerarasi çeviri bağlamında bir özgün eser: Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi adlı eserinin incelenmesi

Authors : Gökçe Mine OLGUN, Suna AĞILDERE

Pages : 425-440

Doi:10.29000/rumelide.606258

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2019-08-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Enis Batur’un Acı Bilgi Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi insert ignore into journalissuearticles values(2015); adlı eserini göstergelerarası çeviri bağlamında ele almaktadır. Çalışmanın inceleme nesnesi olan özgün eser, başlığının da açık bir şekilde ortaya koyduğu üzere, füg formu ve müzikbilimcilerce bu formun en gelişmiş hali olarak kabul edilen Johann Sebastian Bach’ın Die Kunst Der Fuge BWV 1080 insert ignore into journalissuearticles values( Füg Sanatı ); insert ignore into journalissuearticles values(1751); adlı eseri “model alınarak” yazılmış bir romandır. Batur “müzikbilimsel bir yaklaşım” benimseyerek füg tasarımının yapısal ve tematik unsurlarını edebiyat alanına taşımıştır. Füg tasarımının yapısı bağlamında yazarın  “yolculuk” temasından yola çıkarak çeşitlendirdiği “kimlik”, “flâneur”, “yazma uğraşı”, “gökyüzü” gibi konular ekseninde çoksesli bir anlatı kurduğu gözlemlenmektedir. Bu çerçevede dilsel olmayan bir gösterge sisteminin dilsel göstergelerle yorumlandığı “göstergelerarası çeviri” bu eserin yaratıcı sürecinin gerçekleşme minvali olarak ele alınmaktadır. Özgün bir eserin göstergelerarası çeviri bağlamında ele alındığı bu çalışmada araştırma yöntemi olarak kullanılan bir diğer kuramsal temel Gideon Toury’nin “varsayılan çeviri” kavramıdır. Buna göre çeviri “her ne sebeple olursa olsun çeviri olarak sunulan ya da çeviri olarak ele alınan tüm ifadeler” olarak tanımlanır. Bu yaklaşım çerçevesinde, eserin “çeviri” niteliğini sağlamak üzere çalışmanın inceleme kısmında yöntem olarak Toury tarafından ortaya koyulan üç koyut uygulanmaktadır: erek kültürdeki özgün bir eserin kaynak metninin bir müzikal kompozisyon formu olarak belirlenmesi insert ignore into journalissuearticles values(kaynak koyutu);, kaynak ve erek metinler arasındaki ilişkinin göstergelerarası çeviri bağlamında ele alınması insert ignore into journalissuearticles values(aktarım koyutu);, yapısal ve tematik ilişkinin açığa çıkarılması insert ignore into journalissuearticles values(ilişki koyutu);. Bu çalışma sonucunda “çeviri” kavramının farklı yönleri açığa çıkarılmaktadır. Elde edilen bir diğer sonuç ise füg tasarımının edebi anlatı bağlamına taşınmasının eserde kültürlerarası bir alan yaratmış olmasıdır.
Keywords : Göstergelerarası çeviri, varsayılan çeviri, Gideon Toury, Füg sanatı