Türkçe işaret sözcükleri dizgesi üzerine bazı notlar

Authors : Metin BALPINAR

Pages : 27-39

Doi:10.29000/rumelide.616882

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye Türkçesindeki işaret sözcüklerinin çeşitli kullanımları, ilk kez, durumsal, algısal ve metne bağlı özelliklerine ayrılarak incelenmiştir. Durumsal kullanımda insert ignore into journalissuearticles values(durum bağlamında bulunan nesneleri işaret eden kullanımda);, bu ve şu sözcükleri, o ’dan farklı bir dağılımsal özellik göstermektedir; bu ve şu konuşucunun alanı içinde bulunan göndergeye işaret ederken, o konuşucunun alanı dışında kalan göndergeye işaret eder. Algısal kullanımda insert ignore into journalissuearticles values( konuşucunun ve dinleyicinin ortak bilgisine dayalı işaret sözcüğü kullanımda ); da, durumsal kullanımdakine benzer bir biçimde, şu ve o işaret sözcüklerinin dağılımı konuşucunun alanı kavramına duyarlıdır. Metne bağlı kullanımda insert ignore into journalissuearticles values(işaret sözcüğünün, söylem içinde kendinden önce gelen bir tümceye ya da ad öbeğine gönderimde bulunduğu kullanımda);, bu kendinden önce gelen bir önermeyi, o kendinden önce gelen bir ad öbeğini işaretler. Ayrıca, o işaret sözcüğü, bu sözcüğünde görülmeyen, bir niceleyici tarafından bağlanan mantıksal değişken olma özelliğine sahiptir. Araştırmanın bulguları bize, Türkçe işaret sözcükleri dizgesiyle ilgili şunları göstermektedir: insert ignore into journalissuearticles values(a); durumsal kullanımda, Türkçe işaret sözcükleri iki sırası bitişik olan ikili bir karşıtlık ilişkisi insert ignore into journalissuearticles values( bu şu / o ); sergilemektedir, insert ignore into journalissuearticles values(b); Türkçe işaret sözcüklerinin algısal ve metne bağlı kullanımlarında ise ikili karşıtlık dizgeleri insert ignore into journalissuearticles values(algısal kullanımda ‘ şu / o ’ ve metne bağlı kullanımda ‘ bu / o ’ dizgeleri); göze çarpmaktadır.
Keywords : Türkçe, işaret sözcükleri, durumsal kullanım, algısal kullanım, metne bağlı kullanım