Türkçe öğretmeni adaylarının Türkçedeki alıntı sözcükler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi

Authors : İsmail ÇOBAN, Cengiz ALYILMAZ

Pages : 40-68

Doi:10.29000/rumelide.616884

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Dillerin doğallıkları içinde başvurdukları yollardan birisi de diğer dillerden ödünçlemeler yapmaktır. Bu ödünçlemeler ses düzeyinden cümle düzeyine kadar olabilmektedir. Bu ödünçlemeler içinde en fazla dikkat çekeni de sözcük düzeyindeki ödünçlemeler, alıntı sözcüklerdir. Dünya dilleri gibi Türkçe de yazılı kaynaklardan takip edebildiğimiz kadarıyla Eski Türkçe Dönemi de dâhil olmak üzere tarihî ve çağdaş tüm dönemlerinde alıntı sözcükleri içinde barındırmıştır. Alıntı sözcüklerin dildeki sayılarının arttığı her dönemde bu sözcüklerin Türkçeye geçiş hızlarını kesmek, Türkçecilik bilinci ile hareket eden herkesin insert ignore into journalissuearticles values(devlet adamı, sanatçı, düşünür vd. nin); vazifelerinden birisi olmuştur. Günümüzde dünya dillerinin içerisinde barındırdığı alıntı sözcük oranı ile Türkçedeki alıntı sözcük oranının benzerlik gösterdiği bilinmektedir. Türkçenin öğretimi hususunda büyük rol üstlenecek Türkçe öğretmeni adaylarının bu sözcükler hakkındaki görüşlerinin ve bunlara yaklaşımlarının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören tüm sınıf düzeylerinden ikişer kişi olmak üzere toplamda 8 Türkçe öğretmeni adayı oluşturmaktadır. Türkçe öğretmeni adaylarının alıntı sözcüklerin dildeki kullanımı ve bu sözcüklere ilişkin görüşlerinin alınması amacıyla geliştirilen görüşme formu uygulanmıştır. Ses kayıt cihazıyla kaydedilen görüşme kayıtları yazıya geçirilmiş; içerik analizi tekniği ile çözümlenerek ulaşılan veriler kendi arasında sınıflandırmaya tabi tutularak kodlar oluşturulmuştur. Dildeki çeşitliliği artırıp dilin devamlılığının sağlanması, canlılığının korunması gibi özellikler taşıyan alıntı sözcükler hakkında Türkçe öğretmeni adaylarının bu sözcükleri belirlerken bazı kurallardan hareket ettikleri, alıntı sözcüklerin Türkçede bulunmasını normal karşıladıkları, bunu dilin olması gereken bir süreci olarak gördükleri tespit edilmiştir. Türkçe öğretmeni adaylarının aynı zamanda bu sözcüklerin fazla kullanımını hoş karşılamadıkları, gerek özenti gerek teknoloji gerekse kitle iletişim araçlarının yabancı sözcüklerin sıklıkla kullanılmasına sebep olmasını hoş karşılamadıkları ve bunun Türkçede yozlaşmaya sebep olacağını öngördükleri, alıntı sözcük almak yerine ilk önce Türkçenin tarihî ve çağdaş kaynaklarına başvurmak gerektiği ve Türk Dil Kurumunun yeni sözcükler için karşılık bulma çalışmalarını olumlu gördükleri yönünde temel görüşlere sahip oldukları sonuçlarına ulaşılmıştır.
Keywords : Görüşme, alıntı sözcük, özenti, kitle iletişim araçları, Türkçe öğretmeni adayları