Birleşik sözcüklerde vurgunun (ölçülebilir) görünümleri

Authors : Gönül ERDEM NAS

Pages : 665-676

Doi:10.29000/rumelide.619687

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Vurgu, temelde bir seslem üzerindeki soluk baskısı olarak nitelendirilmektedir. Bununla ilgili teorik çalışmalar da bu tanımı destekler nitelikler taşımaktadır. Bununla birlikte teknolojinin gelişmesi sesbilim alanındaki tanımların ölçülebilir olmasını da sağlamıştır. Ses analiz programlarının alınan seslerin ses yazımı ya da spektrogram görüntüsünü sağlaması bu alanda çalışanlar için görülür bir veri sunmaktadır. Bürün ögeleri içerisinde ölçümü en zor olan vurgunun yine henüz tam anlamıyla görüş birliği bulunmayan birleşik sözcüklerdeki görünümleri çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Türkçede birleşik sözcükler: sözcük öbeği, bileşik sözcükler gibi adlarla da anılmaktadır. Çalışmada Türkçede sıklıkla kullanılan ve üzerinde daha önce de metrik insert ignore into journalissuearticles values(ölçülebilir); çalışma yapılmamış birleşik sözcüklerinseslendirilmesi, farklı yaş ve cinsiyete sahip anadili konuşurlarından ses laboratuvarında alınmıştır. Kayıt altına alınan bu sözcükler, cümleye bağımlı ve bağımsız olarakiki şekilde alınmıştır. Böylelikle amaç konuşurun bu sözcükleri sadece sentaktik bir düzlemde aynı şekilde semantik bir bütünlükle ortaya çıkarıp çıkarmadığını çalışmada değerlendirmektir. Alınan bu ses kayıtları yine laboratuvar ortamında vurgu görünümleri esasında Praat ses analiz programında değerlendirilmiştir. Çıkan sonuçlara göre bir sözcük öbeğinin birleşik sözcük olarak değerlendirilmesi için esas oluşturan fonolojik, sentaktik ve semantik birlikteliğin vurgu bakımından görünümü de değerlendirilmiştir. Sentaktik yapı içerisindeki birleşik sözcüğün tek başına semantik olarak söylenmesi vurgun yerini değişitirip değiştirmemesi çalışmada incelenmektedir. Çalışma, ölçülebilir vurgulara ait görünümleri insert ignore into journalissuearticles values(spektorgramları); uygulamalı bir çalışma içerisinde incelemektedir.
Keywords : Vurgu, birleşik sözcükler, ölçülebilir vurgu