Translating Molly Bloom’s meandering inner voice: a case study of Turkish translations of the Penelope episode from Ulysses

Authors : Javid ALIYEV

Pages : 903-918

Doi:10.29000/rumelide.753196

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, James Joyce’un Ulysses romanının Penelope başlıklı son bölümünün kronolojik sırayla Murat Belge, Nevzat Erkmen ve Armağan Ekici tarafından yapılmış Türkçe çevirilerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesidir. Bu bölümün özellikle seçilmesinin pek çok farklı nedeni bulunmaktadır. Öncelikle Penelope bölümü, Dorrit Cohn’un da belirttiği üzere özerk monolog insert ignore into journalissuearticles values(autonomous monologue); türünün bir “locus classicus”u, yani “türünün en ünlü ve en kusursuz örneği’’ insert ignore into journalissuearticles values(Cohn, 2008: 229); olarak tanımlanmaktadır. Bu bölüm baştan sona birinci şahıs anlatıcı tarafından kurgulanmış olup, üçüncü şahıs anlatısı olarak bilinen yazarlı anlatıyı tamamen dışarıda bırakmakta; bilinç akışı tekniğine özgü olarak dış dünyaya ait çağrışımları asgari düzeyde tutmak suretiyle sadece iç dünya tarafından yönetilen bağımsız, kendi kendine ayakta duran özerk metin örneği oluşturmaktadır. Buna ek olarak, özellikle Hélène Cixous başta olmak üzere bazı feminist kuramcılar, Joyce’un Penelope bölümü ile écriture féminine insert ignore into journalissuearticles values(dişil yazın); türünün ilksel örneğini oluşturduğunu ileri sürmüşlerdir. Diğer yandan Penelope bölümü geceyi, uyku halini ve kesintisiz, akışkan bilinci temsil etmekte ve böylelikle Joyce’un diğer şaheseri sayılan Finnegan Uyanması romanına geçişin habercisi olmaktadır. Edebiyat tarihinin en ünlü kadınına ait en çok bilinen monolog olması ise, bu bölümü özel kılan diğer bir nedendir. Bu çalışmada genel çerçeve olarak Penelope bölümünün önemine ve bölümün yapısal ve dilsel özelliklerine değinildikten sonra, bölümün üç farklı çevirmen tarafından yapılmış çevirileri göndergesel olmayan muğlak zamir sistemi ile müstehcen dil kullanımı bağlamlarında değerlendirilecektir.
Keywords : Çeviri, muğlak zamir sistemi, müstehcen dil kullanımı, özerk monolog, Ulysses, Penelope