Kemāl Paşa-zāde’nin Āh-nāme’si

Authors : Ömer ZÜLFE

Pages : 391-399

Doi:10.29000/rumelide.808735

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2020-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Şimdilik dört kaynağın tanıklığıyla âlim ve şair Şeyḫülislām Kemāl Paşa-zāde Şemseddīn Aḥmed’e ait gösterilen Āh-nāme hacim olarak küçük fakat muhteva bakımından oldukça dikkat çekici bir eserdir. Kısa bir nesir parçası olan secilerle süslü metin, sade ve akıcı bir dille kaleme alınmıştır. Ahlâkî eserler kategorisinde değerlendirilebilecek olan metnin, insanoğlunun merhamete muhtaç yönlerini incelikli ve etkili bir üslupla dile getirdiği söylenebilir. Kemāl Paşa-zāde Şemseddīn Aḥmed bu kısa parçada insanın yeryüzündeki macerasına değinip kulluk vazifesinin güçlüklerinden söz ederken dünyada olup bitenleri insanoğlunun bağışlanması için birer bahane olarak gösterir. Eserin belki de en başarılı yanı, şathiyeleri andıran bir üslupla insanın dünyadaki acizliği ve çaresizliği üzerinden ince bir şikâyeti dile getirmesidir. Karamsar eda takınarak kurguladığı parçada Kemāl Paşa-zāde Şemseddīn Aḥmed, kaynak gösterdiği ayetleri de maksadına uygun olarak bağlamından uzak bir tarzda yorumlamış ve insanoğlunun içine düştüğü açmazlara ve acziyete dikkat çekmeyi başarmıştır. Kısa bir parça olmasına rağmen Āh-nāme onun, şair kimliğine bürünmekten çekinmediği, şiirin cesur ve aşkın düşüncelere tanıdığı imkânları kullanarak kaleme aldığı ustalıklı bir nesir örneğidir. Āh-nāme’de münacat üslubuyla nesri şiire yaklaştıran Kemāl Paşa-zāde Şemseddīn Aḥmed, derin düşünceleri dengeli bir üslupla dile getirirken adeta şair kimliğini konuşturur. Bu makalede, girişin ardından metnin bulunduğu kaynaklar tanıtılıp eser hakkında bazı değerlendirmelere yer verildikten sonra Āh-nāme’nin tenkitli metni yayınlanmıştır.
Keywords : Kemāl Paşa zāde, Âh nâme, nesir