Sıddîk (ö. 1828) ve Dîvânçe’si

Authors : Fatih BAŞPINAR, Neslihan SANDAL

Pages : 494-504

Doi:10.29000/rumelide.843324

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğum tarihi ve yeri bilinmeyen şair Sıddîk Ali Baba, 1828 senesinde Bursa’da vefat etmiştir. Kayıtlara göre, günümüzde herhangi bir binası kalmayan Bursa Mevlevihanesi’nin haziresinde, Şeyh Cünûnî Dede’nin kabri yakınlarında medfundur. Leylâ Hanım vefatı için bir tarih manzumesi yazmıştır. Sıddîk, Nakşibendî ve Mevlevi olduğu için “Baba” olarak anılmaktadır. Mesleği ve meşguliyetini bilmediğimiz şaire mahlasını Hoca Neş’et Efendi vermiştir. Elimizdeki tek eseri Dîvânçe’sidir. Bu eser İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi T2863 numarada kayıtlıdır. Kaynaklarda ve kataloglarda Sıddîk mahlasını kullanan Meşrebzâde Mehmed Efendi’ye isnat edilmiştir. Bu yazma nüshadan hareketle hazırlanan yüksek lisans tezine göre Sıddîk’in 81 insert ignore into journalissuearticles values(5’i tarih şiirleri içinde); gazel, 29 tarih şiiri insert ignore into journalissuearticles values(22’si kıta, 5’i gazel, 2’si mısra); ve 2 müfredi bulunmaktadır. Divan şiirinde az kullanılan bir vezin olan müfâ‘aletün müfâ‘aletün müfâ‘aletün müfâ‘aletün kalıbıyla bir gazeli vardır. Hoca Neş’et ve Behcet Efendi’ye nazireleri olan Sıddîk’in bir naat-gazeli Leylâ Hanım tarafından tahmis edilmiştir. Mükerrer cinas örneği olarak yazdığı iki gazel hayli dikkat çekicidir. Şairin beş yerde şiirimizde az rastlanan bir şekilde beytin ilk mısraında kelimeleri bölerek ikinci mısraya taşıdığı görülmektedir. Sıddîk’in tarih manzumeleri içinde doğum-düğün-vefat hadiseleriyle ilgili olanlar bulunduğu gibi önemli hadiselere düşürülmüş tarihleri içerenler de vardır. 1223/1808-09 tarihinde Bursa’da çıkan bir yangın ile 1227/1812’de Bursa Ulu Cami’ye II. Mahmud’un bir hat levhasının asılması üzerine yazılan iki kıta bunlardandır.
Keywords : Klasik Türk şiiri, 19 yy, Sıddîk Ali Baba, Dîvânçe