Özel gereksinimli bireylerin dil gelişim süreçleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin analizi

Authors : İsmail EROL, Gökçen İLHAN ILDIZ

Pages : 559-574

Doi:10.29000/rumelide.843486

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Özel eğitim; yetersizliklerin engele dönüşmesini önleyen, bireylerin toplum içerisinde bağımsız bir şekilde yaşamasını sağlayan ve sosyal yönden gelişmelerini amaçlayan, becerilerini geliştiren hizmetlerin tümünü kapsamaktadır. Bu hizmetlerden en önemlisi hiç şüphesiz ki dil gelişimidir. Çünkü dil; bireyleri ve toplumları birbirine bağlayan, iletişimi başlatan ve sürdüren, insanların bağ kurmasını sağlayan önemli bir araçtır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de özel gereksinimli bireylerin dil gelişim süreçleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Yükseköğretim Kurulu tez arama merkezinde “özel eğitimde dil gelişimi” koduyla gerçekleştirilen aramalarda 11 doktora, 54 yüksek lisans tezi ve 4 tıpta uzmanlık tezi olmak üzere toplamda 69 teze ulaşılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 69 tez oluşturmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde beş aşamalı doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında; lisansüstü tezlerde en çok tezin 2016’da yazılmış olduğu, eğitim düzeylerine göre 54 tez ile en çok yüksek lisans tezinin olduğu, yazıldıkları dil açısından 62 tezle en çok Türkçe, tez danışmanları bağlamında en fazla Profesör ve Dr. Öğr. Üyesi olduğu ortaya çıkmıştır. Tez danışmanlarının cinsiyetleri bağlamında 41 kadın; tez yazarlarının cinsiyetleri bağlamında ise 51 kadın olduğu belirlenmiştir. Tezlerin yazıldıkları üniversitelere bakıldığında en fazla Hacettepe ve Ankara Üniversitesi, enstitüler bağlamında en fazla sağlık bilimleri enstitüleri, anabilim dalları bağlamında ise en çok özel eğitim anabilim dallarında tez yazıldığı ortaya çıkmıştır. Tezlerin araştırma yöntemlerine bakıldığında en fazla nicel yöntemlerin tercih edildiği, araştırma modeli bağlamında en çok tarama modelinin kullanıldığı, ele alınan özel eğitim alanına göre işitme engelliler yönünde ağır bastığı ve konular bağlamında ise davranış becerileri gelişim değerlendirmesinin en fazla seçilen konu olduğu görülmektedir.
Keywords : Dil gelişimi, , egitim, Özel Eğitim, Özel gereksinimli bireyler, , Lisansüstü tezler