-{(y)AsIyA} zarf-fiil ekinin işlevleri üzerine

Authors : Serdar KARAOĞLU

Pages : 498-530

Doi:10.29000/rumelide.997531

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Tümcede fiil zarflarla nitelenir. Zarflar fiilleri, sıfatları ve zarfları nitelik, nicelik, zaman, durum, yer vb. çeşitli yönlerden etkileyen sözcükler / öbeklerdir. Fiillere eklenerek zarflar gibi fiillerin zamanını, durumunu ve miktarını belirtici yapılar oluşturan eklere zarf-fiil insert ignore into journalissuearticles values(ulaç); denir. Zarf-fiiller -{insert ignore into journalissuearticles values(y);IncA}, -{insert ignore into journalissuearticles values(y);AlI} -{insert ignore into journalissuearticles values(y);ArAK}, -{insert ignore into journalissuearticles values(y);Ip} gibi birincil; -{mAksIzIn}, -{mAklA}, -{mAsIylA}, -{cAsInA}, -{insert ignore into journalissuearticles values(y);AsIyA} gibi isim-fiil ve sıfat-fiil eklerinin durum ekleriyle genişlemiş şekli olan ve -{r……-mAz}, -{DI……-mAdI}, -{DI mI}, -{sA} gibi farklı yapılarla oluşan ikincil zarf-fiiller olarak çeşitlilik gösterir. Zarf-fiiller tümce içerisinde sıfat-fiil ve isim-fiiller gibi yan tümce oluşturur. Bu yan tümceler zaman çizgisinde ana tümceler gibi bir dilim açar ve ana tümcenin fiilinden önce, sonra ya da eşzamanlı gerçekleşir. Sözcenin oluştuğu bağlam ve tümce bileşenlerinin özelliklerine bağlı olarak biçimbirimler çeşitli anlamsal ve dilbilgisel işlevler üstlenir. Herhangi bir fiilin içyapısında gerçekleşim zamanı olarak ifade edilen kılınış özellikleri bakımından ise ana tümce ve yan tümce arasında oluşan kombinasyonlar doğrultusunda zarf-fiiller farklı işlevlere bürünebilmektedirler. Bu bağlamda -{AsI} sıfat-fiil ekinin +{insert ignore into journalissuearticles values(y);A} durum ekiyle genişletilmesi sonucu oluşan -{insert ignore into journalissuearticles values(y);AsIyA} zarf-fiil eki bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada öncelikle -{insert ignore into journalissuearticles values(y);AsIyA} zarf-fiil eki hakkında alan yazında bulunan bilgiler verilecektir. Daha sonra ise temel tümce ve yan tümcedeki fiillerin kılınış özelliklerine göre tümceye kattığı işlevler betimlenecektir. Söz konusu zarf-fiil ekiyle oluşan kimi fiil -{insert ignore into journalissuearticles values(y);AsIyA} yapılarının edat ve zarf olarak dilbilgiselleşme süreci üzerinde durulacaktır.
Keywords : Dilbilgiselleşme, kılınış, zarf fiil, zarf, edat