Kurmacada trajik hatanın işlevi ve dramatik bir hikâye

Authors : Gülsemin HAZER

Pages : 690-705

Doi:10.29000/rumelide.997566

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2021-09-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Kurmaca eserler, farklı hikâyeler anlatarak insanın kendini ve yaşadığı hayatı, anlayıp anlamlandırmasına yardımcı olurlar. Anlatının bu işlevini yerine getirmesinde ona destek olan disiplinlerden biri de psikolojidir. Yazara, farklı kimlik ve kişiliklerde karakterler üretme ya da kurmaca kişiler için sorun, sıkıntı, hastalık oluşturmada veriler sunan psikolojinin, bu anlamda işlevsel bir rol üstlendiği söylenebilir. Edebî eserde yer alan kurmaca öznenin psikolojisinin oluşturulması çok yönlü bir süreçtir. Bir yandan temel kişilik özellikleri belirlenirken bir yandan da bu kişiliğin gelişmesine neden olan olay, olgu ve durumların belirlenip kurguya yerleştirilmesi gerekir. Hikâyelerinde genellikle incinmiş ya da incitilmiş, mutsuz, yalnız kahramanların kederli hayatlarını anlatan Ayfer Tunç, kaderin trajik, dramatik ya da acı tarafıyla ilgilenmeyi seçmiş bir yazardır. Tunç, hikâyelerinde, sadece mutsuz hayatlardan sahneler sunmaz, aynı zamanda mutsuzluklar içinde yaşayan bireylerin varoluş biçimleriyle de ilgilenir. Dolayısıyla hikâyelerinde kurmaca kişilerin psikolojilerini anlamayı kolaylaştıracak olay, durum ve olguları da ortaya koyar. Bu nedenle onun hikâyeleri çözümlenirken dramatik aksiyonu oluşturan olaylarla ilgilenildiği kadar, olaylar dizisinin merkezinde yer alan kahramanın kurgulanma biçimiyle de ilgilenmek gerekir. Psikoloji biliminin verileri ise, bu trajik benliklerin anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Bu makalede, kökeni mitlere dayanan “trajik hata” ve onunla ilişkili olarak gelişebilen “aşağılık kompleksi”nin kurmaca kişi oluşturmadaki işlevi üzerinde durulmuş ve bunların trajik yapıyla ilgisi gösterilmiştir. Trajik hata ile bağlantılı olduğunda, başka sorun ve hastalıklara da neden olan aşağılık kompleksinin, kurmaca kişi ve kurmaca kader üzerindeki etkisi ise Ayfer Tunç’un “Aziz Bey Hadisesi” adlı hikâyesi üzerinden gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Aziz Bey Hadisesi, Peter Pan sendromu, narsisizm, aşağılık kompleksi, trajik hata