Julio Cortázar’ın Ele Geçirilmiş Ev öyküsünde bastırılanın geri dönüşü ve tekinsizlik

Authors : Nihal KALKAN YAĞCI

Pages : 1161-1173

Doi:10.29000/rumelide.1037141

View : 18 | Download : 16

Publication Date : 2021-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir tedavi yöntemi olmasının yanı sıra farklı disiplinlerle de ilişkilendirilen psikanaliz, XX. yüzyılın başlarından itibaren Sigmund Freud’un psikanalitik kavramları çözümlerken edebiyat ürünlerinden yararlanması sonucu edebî çalışmalar açısından verimli bir alana dönüşür. Psikanalizin yöntemlerinin edebî eleştiri için uygulanılması olan psikanalitik edebiyat kuramı, ayrıntılı kuramsal yaklaşımı ile edebiyat çözümlemelerinde, yazarın ve karakterlerinin bilinçdışı motiflerini, yüzeysel olanın ötesindeki içerikleri ortaya koymaktadır. Freud, bu kuramsal bakış açısı çerçevesinde edebî eserleri incelerken özellikle fantastik olana odaklanır. Fantastikte görünmeyen ve bilinmeyen olayların görünür ve bilinir gibi olmasından doğan şüphe ve gizem, psikanalizin araştırma konusu olmuştur. Özellikle fantastik edebiyatta ortaya çıkan tuhaf ve kaygı veren durumları, kahramanın ve yazarın ruhsal durumu ile ilişkilendiren Freud, bu tür durumları tekinsizlik başlığı altında ele alır ve psikanalitik bir öge olarak ayrıntılandırır. Freud 1919 yılında kaleme aldığı Das Unheimliche insert ignore into journalissuearticles values(Tekinsizlik); başlıklı makalesinde tekinsizliği “korku yaratan şeylerin eskiden beri bilinen ve yabancı olmayan bir şeye geri uzanan türü” insert ignore into journalissuearticles values(Freud, 1999: 326); olarak tanımlamaktadır. Bu çalışmada ilk olarak tekinsizliğin anlamı, içeriği üzerinde durulmuş sonra bu kavramın öne sürdüğü izlekler üzerinden Arjantinli yazar Julio Cortázar’ın Ele Geçirilmiş Ev adlı öyküsü ele alınmıştır. Öyküdeki karakterlerin kabul edilemeyen dürtülerinin ve düşüncelerinin bilinçdışına itilmesi ile bastırılmış olan yorumlanmaya çalışılmış ve bastırılmış olanın geri dönüşü ile ilgili olarak ortaya çıkan tekinsiz durum incelenmiştir.
Keywords : Julio Cortázar, Sigmund Freud, psikanalitik edebiyat kuramı, tekinsizlik