Bosnalı Molla Mustafa Başeski’nin yayımlanmamış şiirleri

Authors : Edibali KARABIYIK, Ali İhsan AKÇAY

Pages : 462-474

Doi:10.29000/rumelide.1104560

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bosna-Hersek coğrafyası, tıpkı Kafkaslar gibi çeşitli milletlerin iç içe yaşadığı bir bölgedir. Coğrafî konumu itibariyle Avrupa’nın güneydoğusunda bulunan bölge, Osmanlı Devleti’nin idaresi altına girdikten sonra devleti temsil etmek ve devlet kurumlarının tesisini daha sonra da işlerliğini sağlamak üzere bölgeye gelen kadı, kâtip, asker gibi görevliler vasıtasıyla Türk dili ile tanışmıştır. Bu sayede, yerli halkın dili ile Türkçe arasında bir etkileşim meydana gelmiştir. Eğitim kurumlarında ve kamuya ait yerlerde Türkçe konuşulması, bu mekânlarla iletişim halinde olan yerli halkın kullandığı dilin şekillenmesini sağlamıştır. Uzunca bir süre devam eden Osmanlı yönetiminde bölge insanı, Türk-İslam medeniyetine katkı sağlayacak birçok devlet adamı, âlim, şair, yazar yetiştirmiş, Türkçe eserler yazmıştır. Türkçe eser yazan Bosnalılardan birisi de çalışmamıza konu olan şiirlerin sahibi Molla Mustafa Başeski’dir. Kendisi, 18. yüzyılda Saraybosna’da yaşamıştır. Elli yıla yakın bir süre Saraybosna’da ve hatta Bosna bölgesinde şahit olduğu olayları ayrıntılı bir şekilde günlüğüne kaydeden Molla Mustafa Başeski yedi tane de şiir kaleme almıştır. Söz konusu şiirler, Molla Mustafa Başeski’nin tek eseri olan ve Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi numara 7340’ta Mecmû’a ismiyle kayıtlı bulunan yazmada yer almaktadır. İki bölümden oluşan bu makalenin ilk kısmında Molla Mustafa Başeski’nin hayatı hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise Başeski’nin şiirlerinin transkripsiyonu yapılmış, aruz kalıpları belirlenmiş bir şekilde ilim âleminin istifadesine sunulmuştur. Böylece, Molla Mustafa Başeski hakkında yapılmış veya yapılacak çalışmalara bir katkı sunulması amaçlanmıştır.
Keywords : Bosna, Molla Mustafa Başeski, yayımlanmamış şiirler