The impact of extratextual knowledge on translator’s competence

Authors : Mine YAZICI

Pages : 1047-1056

Doi:10.29000/rumelide.1164912

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2022-08-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu yazı metin dışı bilginin çevirmen adaylarının profesyonelleşmesindeki önemi üzerinedir. Çeviri bir dilden öbür dile salt bir aktarım işlemi olmayıp, özgün ve çeviri metnin kültürel, ansiklopedik veya dünya bilgisiyle buluşturularak gerçekleştirilecek bilişsel bir işlemdir. Bu ise akla çeviri eğitiminde araştırma becerisinin reflekse dönüştürülmesinde nasıl bir yöntem izlenebileceği sorusunu getirir. Çeviri sürecinde önceki çeviri deneyimlerinden bilgi edinemeyen amatör bir çevirmen dilsel ve terminolojik konularda sürekli aynı hata ya da zorlukları yaşayarak hem zaman kaybına hem de işlevi olmayan çeviriler üretmek zorunda kalır. Bununla birlikte, çevirmen her alanda çeviri yapmakla birlikte her alanda uzmanlık bilgisine sahip olması da beklenemez. Bu durumda çevirmen adayları uzmanlık alanıyla ilgili bilgilerini ne şekilde edinirler şeklindeki bir soruya çeviri eğitimi açısından yanıt vermek çevirmen adaylarının çeviri edincini geliştirmeye yarar. Buna bağlı olarak söz konusu yazının amacı “şiir çevirisinde metin dışı araştırmaya gerek yoktur” varsayımından da yola çıkarak, çevirmen adaylarına şiir çevirisinde bile araştırmaya gerek olduğunu özellikle şiir çevirisiyle ilgili küçük kesitler üzerinden örnekler vererek onların ve çeviri eğitimi verenlerin ve çevirmen adayının çeviride araştırma ve çeviri sürecinde bilgi edinme konularında farkındalık kazanmalarını sağlamaktır. Sonuç olarak çeviri eğitimiyle ilgili bu yazıda başta kuramsal açıdan çeviri edincini geliştirmede metin dışı bilgi araştırma ve edinmenin çeviri sürecinde çevirilerin işlevselliğine etkisi tartışılmış; ardından çeviride araştırma dersi kapsamında yazın çevirisinden farklı metin türlerinden örnekler verilerek çeviri sürecinde edinilen bilgilerin çevirmen adaylarının bilgi dağarcığına eklenmesinin onların gelecekteki çeviri görevlerine ve profesyonelliğine katkısı irdelenmiştir.
Keywords : Metindışı araştırma, çeviri edinci, işlevsellik, çeviri edimi, araştırma teknikleri, çeviri eğitimi