Bourdieucu oyun hissi/strateji kavramları ışığında Bozkırdaki Çekirdek romanını okumak

Authors : Atalay GÜNDÜZ

Pages : 1045-1060

Doi:10.29000/rumelide.1188786

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2022-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Özellikle altmışlı yıllardan itibaren köy enstitülerinin romantik bir tablo içinde idealize edilerek mitleştirilmesine yönelik sol eğilimlere Kemal Tahir Bozkırdaki Çekirdek insert ignore into journalissuearticles values(1967); ile içeriden en sert eleştiriyi getirenlerden biri olmuştur. Romanın bugüne kadar gözden kaçan önemli yan temalarından bir tanesi enstitülerin kapanmasına giden yolda “oyun”da strateji geliştirme başarısı gösteremeyen faillerin rolüdür. Bu makale Bourdiecu oyun hisssi ve strateji kavramlarını kullanarak sözü geçen romanın karakterlerini ele almayı hedeflemektedir. Bourdieu’nun toplumsal yapılar içinde bireylerin etkinliklerini incelemeyi hedefleyen kuramının en temel kavramlarından biri olan habitus bulunduğu alanda, yadsımadan kendini evinde hissetmek demektir. Bu da failin oyun duygusuyla alanda oynanan oyun arasında bir örtüşme olduğunda ortaya çıkar. Bu bağlamda failin oyunun içinde söylem ve temsil ötesinde eylemde bulunması ve söylem ve temsilin görünürde verdiği mesajların altında yatanları oyun hissi ile kavrayarak kurulmakta olan oyunun stratejilerini sezip kendi stratejilerini doğru kanılar ile oluşturması gerekir. Bunları da sebeplerini çok açıkça bilmeden gerçeğe denk düşürtebilmesi faillerin oyunda başarılı olmaları ve oyunu sürdürebilmeleri açısından elzemdir. Bu kavramların ışığından Bozkırdaki çekirdek romanının kahramanları okunduğunda Kemal Tahir’in köy enstitülerinin kuruluş aşamasına getirdiği eleştirilerin yeni bir boyutunu keşfetmiş oluruz. Köy enstitülerinin banisi konumundaki tarihsel kişiler romanda, siyasal alanın stratejik kıvraklık gerektiren oyunlarını başarıyla sürdürmekten uzak, sahada liderlik üstlenmiş karakterler de kırsalın, köyün oyunlarını yürütebilmekte başarısızdır. Habitusunun verdiği yatkınlıklarla alanın oyunlarında başarılı olma potansiyeline sahip faillerse karar verme ve liderlik etme pozisyonlarından uzaktadır.
Keywords : oyun hissi, strateji, Bourdieu, Bozkırdaki Çekirdek, Kemal Tahir