Şanlıurfa Arapçasının Irak ve Körfez Arapçası ile olan benzerlikleri

Authors : Mehmet BÖLÜKBAŞI

Pages : 1487-1497

Doi:10.29000/rumelide.1193108

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2022-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Ömer’in 634 ve 644 yılları arasında Halife olduğu dönemde yapılan Arap-İslam fetihleri neticesinde İyâz b. Ğunm insert ignore into journalissuearticles values(ö.641); komutasındaki Arap-İslam ordusu günümüzde Güneydoğu Anadolu bölgesi olarak adlandırılan o devirde el-Cezire bölgesi diye isimlendirilen coğrafyayı M.640 senesinde fethetmiştir. Batısında Fırat, doğusunda ise Dicle nehirleri ile iki tarafı sularla çevrili olduğundan bu bölgeye Müslüman-Arap coğrafyacılar Arapçada ada anlamına gelen ‘el-cezire’ insert ignore into journalissuearticles values(الجَزِيرَة); ismini vermişlerdir. Batılılar bölgeye Mezopotamya, Süryaniler ise; iki nehir arası anlamına gelen ‘Beyne’n-nehreyn’ insert ignore into journalissuearticles values(بَيْنَ النَّهْرين); ismini vermişlerdir. Fetihlerden sonra Urfa’nın da içinde yer aldığı el-Cezire bölgesine Benî Mudar kabilesi yerleşmiştir. Bu kabilenin üyeleri günümüzde de Arapça konuşmaya devam etmektedir. Ayrıca, Irak’ta konuşulan yerel Arapçanın uzantısı olan Şanlıurfa Arapçası Türkiye’de Hatay, Mardin ve Siirt’te konuşulan Arapçadan oldukça farklıdır. Soyları Benî Mudar kabilesine dayanan ve uzun yıllar boyunca kendi içine kapanık ve izole bir hayat yaşayan Urfa Arapları günlük dillerinde kullandıkları Arapça kelimeleri ve ibareleri muhafaza edebilmişlerdir. Bu sayede Urfa Arapçası Hatay, Mardin ve Siirt Arapçasına göre daha fasih ve anlaşılır olma özelliğini koruyabilmiştir. Ayrıca, Urfa yerel Arapçasını konuşan birisi Irak ve Körfez ülkeleri insert ignore into journalissuearticles values(Kuveyt, Katar ve Bahreyn); Arapları ile daha kolay anlaşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı ülkemizde Türkçe, Kürtçe ve Zazacadan sonra kullanılan dördüncü dil olan aynı zamanda Şanlıurfa’da konuşulan Arapçanın kökeni, ortaya çıkışı, kullanılan kelimeler ve ibareler hakkında bilgi vermektir.
Keywords : Şanlıurfa, Arapça, Irak ve Körfez Arapçası, Benzerlikler, Ortaya çıkısı, Benzer kelimeler