Çeviride başvurulan biçem kılavuzları üzerine betimleyici bir inceleme ve bir şablon önerisi

Authors : Sinem CANIM

Pages : 1655-1668

Doi:10.29000/rumelide.1222119

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzün dijital dünyasında bir çeviri projesinde görev alan çevirmenler çoğu zaman farklı fiziksel ortamlarda birbirleriyle herhangi bir şekilde iletişim kurmadan çalışırlar. Bu projelerde, çevirmenler arasında dil ve biçem birliğini sağlamak için kullanılan bazı referans materyaller vardır. Bunlar çeviri talimatları, terim listeleri, koşut metinler, çeviri ve terim bellekleri ve biçem kılavuzlarıdır. Çeviri biçem kılavuzu, çevrilen metinlerde dilsel ve görsel tutarlılığı sağlamak ve müşteri beklentisine uygun çeviri yapmak amacıyla hazırlanan kılavuz olarak tanımlanabilir. Biçem kılavuzlarının çeviri endüstrisinde kullanımı oldukça yaygın olmasına karşın konu çeviribilim literatüründe pek fazla yer bulmamıştır. Özellikle Türkçe çeviribilim literatürü ele alındığında birkaç yayın dışında terimin kullanımına rastlanmamıştır. Taramanın kapsayıcı olması için Google Akademik’te biçem kılavuzu, stil kılavuzu, biçim kılavuzu olarak terimin olası üç farklı kullanımı ile yapılmıştır. Çalışmanın ampirik ayağı için yine Google arama motoru kullanılmış ve ulaşılan birkaç biçem kılavuzundan ikisi seçilmiştir. Bunlar Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan AB Mevzuatı Çeviri Rehberi ve Microsoft tarafından hazırlanmış olan Turkish Style Guide’dır. Bu ikisinin seçilmesinin nedeni iki farklı uzmanlık alanına ait olması ve Türkiye çeviri sektöründe yaygın olarak kullanılmasıdır. Bunlara ek olarak Burg Translations adlı çeviri işletmesine ait bir biçem kılavuzu şablonununa rastlanmış ve ampirik incelemeye dahil edilmiştir. Kılavuzların ve şablonun kapsam ve içerikleri incelenip betimlenmiştir. İncelemede şu sorulara cevap aranmıştır: 1-Biçem kılavuzlarının içeriğinde neler bulunur? 2-Biçem kılavuzu hazırlarken hangi ilkelere dikkat edilir? Betimlemeden ve literatür okumasından elde edilen verilerle biçem kılavuzu hazırlarken ya da güncellerken başvurulabilecek bir şablon önerisinde bulunulmuştur. Bu çalışmanın gerek çeviribilimdeki gerekse çeviri sektöründeki biçem kılavuzu uygulamalarında yol gösterici olması umut edilmektedir.
Keywords : Biçem kılavuzu, kaliteli çeviri, referans materyal, şablon, tutarlılık