Iğdır yöresi halk inanışlarında nazardan korunma nesneleri

Authors : Oğuz DOĞAN

Pages : 1030-1043

Doi:10.29000/rumelide.1222216

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2022-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaşamını düzene oturtmaya çalışan birey bu idealini yerine getirmek maksadıyla içgüdüsel olarak çeşitli eylemlere girişmektedir. Dış kaynaklı olduğu düşünülen tehlikelerin çeşitliliği düzen kurmak için alınması muhtemel önemlerin de niteliğini değiştirmektedir. Anlamlandırılamayan hastalık, sakatlık veya farklı olumsuzluklar karşısında çaresizlik yaşayan birey, yaşadıklarına bir karşılık bulma düşüncesiyle hedefine “nazar”ı yerleştirmektedir. Böylelikle bu kişiler başından geçen talihsizlikleri bilincinde anlamlandırarak kendini ruhsal açıdan sağaltmanın yollarını aramaktadır. Soyut anlamda nazarla kavramlaştırdığı kötü gücü etkisizleştirmek için de bazı nesnelerin koruyuculuğuna sığınmaktadır. Bu bağlamda nazar inanış ve uygulamalarının yaygınlık gösterdiği alanlardan olan Anadolu’da da kötü güç ve varlıkların üstesinden gelmek amacıyla günlük yaşamda çeşitli nesnelerden istifade edilmektedir. Nazar inanışının görüntü düzeyinde çeşitli nesneler üzerinden varlığını sürdürdüğü Iğdır ve yöresindeki uygulamalar da bu açıdan oldukça dikkat çekicidir. Bu yörede yaşayan kaynak kişilerle yapılan görüşmeler sonucu elde edilen bilgiler ışığında nazardan korunma nesnelerinin halk inanışları içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen saha çalışmalarıyla evlerinde ve işyerlerinde nazarlık bulunduran kişilerle mülakat gerçekleştirilmiş ve söz konusu nesneleri hangi amaçlarla ve ne gibi durumlarda kullandıkları hakkında bazı bilgiler elde edilmiştir. Bunun yanında görüşme yapılan kişilerden sözlü olarak onay alındıktan sonra nesnelerin fotoğrafları çekilerek çalışmaya eklenmiştir. Son olarak çalışmayla ayrıca yörede geleneksel işlevini yerine getiren nazarlıkların eski Türk inanışlarıyla olan ilişkisi ve bu nesnelerin barındırdığı sembolik mesajların da ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.
Keywords : Nazar, Iğdır, kalak, koç boynuzu, üzerlik