Nesne ve mesleklere ilişkin adlandırmalar bağlamında çocuklarda dil gelişimi

Authors : Hanife Alkan Ataman

Pages : 135-152

Doi:10.29000/rumelide.1372325

View : 92 | Download : 120

Publication Date : 2023-10-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireyler; yaşamları boyunca fiziksel, nörolojik ve psikolojik olarak birbirini tamamlayan olgunlaşma aşamalarından geçer. Diller, bireyler arasındaki iletişimi sağlamanın ötesinde onların zekâ ve algılama gücü gibi üst düzey bilişsel ve nörolojik faaliyetleri ile ilgili önemli bilgiler verir. Dil edinimi konusunda tartışmalı pek çok kuram vardır. Bu kuramlar temelde çocukların dili, sosyal çevrelerinden etkilenme yoluyla ya da zihinlerinde var olan dil yetisi sayesinde istemsiz bir şekilde öğrenip öğrenmedikleri konusuna odaklanmıştır. Bu çalışmada çocukların dil ediniminin ne şekilde gerçekleştiğinin belirlenmesi amacıyla nicel araştırma desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, 4, 5, 6 yaşlarındaki okul öncesi eğitimi alan çocuklardır. Bu çocuklara çeşitli nesnelere ve meslek gruplarına ait görseller yansıtılmış, sormaca yoluyla çocuklardan bunları adlandırmaları istenmiştir. Çocukların hepsinin okul öncesi eğitimi almış ve alıyor olması, özellikle dikkate alınmıştır. Bunun nedeni çocukların sadece aileleriyle değil, başka ortamlarda da öğretici uyaranlarla karşı karşıya gelmiş olmasının önemidir. Ayrıca çocuklara gösterilen nesne ve meslek görselleri seçiminde yakın çevrelerinde bulunma ve çevrelerindeki kişilerce yabancı adlarına gönderimler yapılarak dile getirilme ihtimali olanlar tercih edilmiştir. Bu çerçevede çocukların verdiği özgün cevaplar, ana dili edinimi sürecinde yaratıcı zekâlarını devreye soktukları varsayımını doğrulamaktadır. Çocuklar, Türk diline yabancı karşılıkları ile girmiş pek çok nesneye ve mesleğe yönelik Türkçe adlandırmalar yapmıştır. İlgili durum, bu çalışmanın Türk dili söz varlığına katkı sağlayacağını göstermektedir.
Keywords : Dil gelişimi, öğrenme, adlandırma, psiko lengüistik kuram, Chomsky