Rus Edebiyatından Örneklerle Puşkin Rusya’sında “Homo Ludens”: Oynayan İnsan

Authors : Kamile Sinem Küçük

Pages : 986-996

Doi:10.29000/rumelide.1502890

View : 40 | Download : 38

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Hollandalı tarihçi ve kültür kuramcısı Johan Huizinga’nın ortaya attığı homo ludens kavramı oynayan insan anlamına gelmektedir. Araştırmacının Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme (Homo Ludens: A Study of The Play-Element in Culture, 1938) adlı çalışmasında homo ludens’in insanlığın kültürel gelişiminde önemli bir rol oynamakta olduğu açıklanmakta, oyunun tanımı detaylı bir şekilde yapılmakta ve oyunun önemi ortaya konulmaktadır. Huizinga’nın oyun hakkındaki bulguları doğrultusunda Puşkin Rusya’sı olarak ele alınan 19. yüzyılın ilk yarısı Rusya’sında soylu kültürüne ait etkinliklerin oyundan doğduğu ve soylu gündelik yaşamının önemli bir parçası olan düello ve balonun oyun özellikleri taşıdığı ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmada dönemin önemli soylu karakterleri Aleksandr Sergeyeviç Griboyedov’un Akıldan Bela (Gore ot uma) adlı eserinin kahramanı Çatski, Aleksandr Sergeyeviç Puşkin’in Yevgeni Onegin adlı eserinde Onegin ve Mihail Yuryeviç Lermontov’un Zamanımızın Bir Kahramanı (Geroy naşego vremeni) adlı eserinde Peçorin birer homo ludens olarak ele alınmakta ve söz konusu kahramanların düello ve balo ile ilişkisi irdelenmektedir. Çalışmada hermeneutik (yorumsamacı) metne dayalı araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı Huizinga’nın homo ludens kavramını Puşkin Rusya’sının kültürel çerçevesi içerisinde dönemin temsilcisi olan edebi kahramanlar aracılığıyla açıklamaktır. Çalışmada homo ludens olarak ele alınan kahramanların oyun oynama geleneklerini sürdürdükleri görülmekte, bu geleneğin onların kişisel yazgılarında önemli bir dönüm noktası olduğu ortaya çıkmakta ve homo ludens’in kültür içerisindeki önemi yeniden vurgulanmaktadır.
Keywords : Homo Ludens, Oyun, Yevgeni Onegin, Çatski, Peçorin