BİR EDEBİYAT DERSİNDE BİR ŞİİRİ ÇEVİRİLERİYLE OKUMAK: WALT WHITMAN’IN O CAPTAIN! MY CAPTAIN! BAŞLIKLI ŞİİRİ İLE FRANSIZCA VE TÜRKÇE ÇEVİRİLERİ

Authors : Didem TUNA

Pages : 59-78

Doi:10.21497/sefad.284940

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2016-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :1819-1892 yılları arasında yaşamış olan Walt Whitman,   Amerika’nın en etkili   şairlerinden biri olarak kabul edilmektedir.   Hiç yüz yüze gelmemesine rağmen büyük hayranlık duyduğu   Başkan Abraham Lincoln’un Amerikan İç Savaşı sonrasında öldürülmesi üzerine   duyduğu derin üzüntüyü, onu anmak ve onurlandırmak için yazdığı   O Captain! My Captain! başlıklı şiiri ile ifade etmiştir. Serbest şiirleriyle tanınan Whitman, bu şiirinde de sabit bir ölçü kullanmamıştır. Ancak muhtemelen şiirin bir ağıt olmasından dolayı bir istisna olarak   dört uzun dizeyi dört kısa dizenin izlediği bölümlere yer vermek suretiyle belli bir kalıp kullanmış ve bu da şiirini diğerlerinden farklı ve özel kılmıştır.   Whitman’ın bu şiiri,   Memet Fuat tarafından yapılan Ey Kaptan! Canım Kaptanım! ve Can Yücel tarafından yapılan Oy Reis! Koca Reis! başlıklı Türkçe çevirileri ve   Léon Bazalgette tarafından yapılan Ô Capitaine! Mon Capitaine! başlıklı Fransızca çevirisi ile   birlikte bu çalışmanın bütüncesini oluşturmaktadır. Bu dört şiir,   ortaöğretim 10.   sınıfta bir Edebiyat dersi kapsamında   bir arada okunmuş   ve   şiirlerin   anlam evreni ile   biçimsel özellikleri karşılaştırmalı olarak irdelenmiştir. Bu çalışmada, bir şiirin çevirileri ile birlikte okunup çözümlenmesinin öğrencilerin derse katılımına, dersin verimliliğine ve kültürlerarası farkındalığın gelişimine sunabileceği katkılardan söz edilmekte ve ayrıca   Fransız göstergebilimci Jean Claude Coquet’nin “ Söyleyenler Kuramı” temel alınarak,   şiirin çeviri ile yeniden üretilmesi sürecinde çevirmenin söylem alıcısı ve söylem üreticisi olarak üstlendiği rolün erek metne yansımaları üzerinde durulmaktadır.
Keywords : Çeviri Göstergebilimi, Edebiyat Öğretimi, O Captain My Captain, Söyleyenler Kuramı, Anlam Bozucu Eğilimler Dizgeselliği