Pozitivist Bir Osmanlı Aydını Olan Ahmet Rıza Bey’in Dinî Görüşleri

Authors : Abdulkerim Saka

Pages : 373-382

Doi:10.21497/sefad.1453272

View : 74 | Download : 77

Publication Date : 2024-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale pozitivist bir Osmanlı aydını olan Ahmet Rıza Bey’in dinî görüşlerini incelemektedir. Osmanlı Devleti’nin uluslararası ilişkilerde kaybettiği üstünlük ve saygınlığını yeniden kazanma çabası devlet adamlarını ve dönemin aydınlarını harekete geçirmiştir. Bir aydın olarak Ahmet Rıza Bey, Osmanlı Devleti’nin söz konusu üstünlüğü ve saygınlığı elde etmek maksadıyla giriştiği modernleşme sürecinde siyasi faaliyetleri kadar pozitivist düşünceleri ile de ön plana çıkmıştır. Ahmet Rıza Bey mensubu olduğu toplumun sorunları üzerinde durmuş, bu durum onun Paris yolculuğu ve mücadelesini başlatmıştır. Düşüncelerinde geleneksel yaklaşımlardan sıyrılarak pozitivizme ve bilime dikkat çekmiştir. Bu düşünceleri onun dini görüşleri üzerinde de etkili olmuştur. Ahmet Rıza Bey din mefhumunu bir değer olarak görmüş, toplumsal düzen açısından pragmatik bir yaklaşımla önemine dikkat çekmiştir. Eğitim ve kadın hakları konusunda İslam dininin ortaya koyduğu argümanlardan faydalanmıştır. Ahmet Rıza Bey’in yaşadığı dönemin şartları fikir çeşitliğini ve bu fikirlerin sınırların dışına taşınmasını ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Ahmet Rıza Bey’in düşünce dünyası ve dini görüşlerine odaklanılarak sonraki döneme etkisi üzerinde durulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Pozitivizm, Ahmet Rıza Bey, Osmanlı Devleti, Osmanlı Aydını, İslam