Konya’nın Sosyal İşareti: Şivlilik

Authors : İslam Can, Hüseyin Özil

Pages : 489-507

Doi:10.52642/susbed.1476385

View : 101 | Download : 88

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, şivlilik geleneğinin ürettiği toplumsal ilişki biçimlerinin ortaya konulmasıdır. Çalışma; şivlilik geleneği, geleneğin yaşadığı değişimler ve şivliliğe katılan kişilerin deneyimlerini ortaya koymaktadır. Söz konusu durumların ortaya konulması için nitel araştırma yöntemi benimsenmiştir. Nitel araştıma yöntemlerinden fenomenolojik desenin benimsendiği çalışmada 26 kişiyle görüşülmüştür. Görüşülen kişilere; şivlilik deneyimleri, geleneğin kaybolan adetleri, geleneğe yeni eklenen formlar, şivliliğin kişi ve toplum üzerindeki etkileri hakkında sorular sorulmuştur. Görüşmeler MAXQDA Analytics Pro 2022 programıyla analiz edilmiştir. Bulguların analizinde dört temaya ulaşılmıştır. Bunlar; geçmişten günümüze şivlilik, şivlilik günü, şivlilik tüketimi ve şivliliğin sosyal işlevidir. İlk tema kişilerin kendi çocukluk döneminde yaşadıkları ve gelenek üzerinde yaşanan değişimleri aktarmaktadır. İkinci tema şivlilik günü yaşanan mutat ritüeller üzerinde durmaktadır. Bu başlıkta fener alayı, şivlilik sabahı, şivlilik çantası, “p(b)işi” gibi şivlilikle özdeşleştirilen durumlar anlatılmaktadır. Üçüncü temada şivlilik geleneğinde yaşanan değişimler detaylandırılmakta ve ailenin şivlilik üzerindeki etkisi ortaya konulmaktadır. Son tema ise şivliliğin kişi, aile, komşuluk ve kent üzerinde oluşturduğu değişimlere değinilmektedir. Kısacası şivlilik, çocukların ve ailelerin bir bayram gibi kutladığı ve hayatın stresinden uzaklaştığı rutin dışı geçirilen bir gündür.
Keywords : Şivlilik, Şivlilik Günü, Konya, Gelenek, Fenomenoloji