Türkiye’de Darüleytamların Gelişimi ve Niğde Darüleytamı

Authors : Salih ÖZKAN

Pages : 211-229

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2006-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir sosyal devlet niteliği taşıyan Osmanlıda, yardıma muhtaç kimselere yönelik birçok sosyalkurumun varlığını biliyoruz. Bunlardan 1896’da II. Abdülhamid’in desteğiyle açılmış olanDarülaceze kimsesiz ve düşkünlere hizmet veren bir kurumdu. XX. yüzyılın başında yaşananBalkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı büyük felaketlere sebep olduğu gibi, önemli bir göçolayını da ortaya çıkarmıştır. Gerek Balkan Savaşları’nda gerekse Birinci Dünya Savaşı’ndaşehit olanların çocuklarının barınması ve eğitimi devlet için büyük sorun olmuştur. İşte busorunu çözme gayretinin bir sonucu olarak Darüleytamlar kurulmuştur.Osmanlı Devleti’nin çöküşüne sebep olan Birinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan Darüleytamlarçok önemli birer sosyal kurumdurlar. Devlet bu kurumlarla savaşta şehit olanlarınçocuklarına ve savaş sonrasının kaos ortamındaki muhacir ve mültecilere hizmet götürmeyiamaçlamıştır. Başlangıçta İstanbul’da sonrada Anadolu’nun hemen her sancağında açılan bukurumlar, yetimlerin barınma, yeme, içme ihtiyaçlarının yanında eğitimlerini de yaptırmaküzere teşkilatlandırılmışlardır.Osmanlı Devleti için 1918’de sona eren Darüleytamlar, TBMM hükümetinin kontrolündekiAnadolu’da varlığını 1927 yılına kadar sürdürmüştür. Kayıtları, öğrenci kabulü ve işleyişi,nizamname ve talimatnamelerle belirlenen bu kurumun bir örneği de Niğde’de kurulmuş olduğunugörüyoruz. Niğde Eytamhanesi geniş imkanlara sahip olmamakla birlikte, şehir halkınınkatkılarıyla azami hizmeti yapmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Niğde, Darüleytam, Darülaceze