Okuryazarlık Yaklaşımları

Authors : Firdevs GÜNEŞ

Pages : 224-246

Doi:10.29250/sead.634908

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2019-11-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Okuryazarlık, daha çok genç ve yetişkinler için kullanılan bir kavramdır. Genel olarak bir dildeki işaretleri okuma, yazma ve anlama becerilerini içermektedir. Eskiden sadece adını okuyup yazabilene ve imzasını atabilene okuryazar deniliyordu. Zamanla bu sınırlı anlayış değişmiş, temel, orta ve üst düzey okuryazarlık becerileri gündeme gelmiştir. Ardından işlevsel okuryazarlıkla birlikte sadece okuma ve yazma değil, bunları günlük yaşamda kullanma, bireyin sosyal, ekonomik, yurttaşlık görev ve rollerine hazırlanmasının yolu olarak görülmüştür. Dünyamızda okumaz yazmazlık sorununu çözmek için çeşitli okuryazarlık yaklaşımları uygulanmaktadır. Bunlar geleneksel, işlevsel, bilinçlendirici, bütünleşik, durumsal, yansıtıcı, aile ve beslenme okuryazarlığı gibi sıralanmaktadır. Geleneksel okuryazarlık yaklaşımı dünyamızda 1900-1965 yılları arasında uygulanmıştır. İşlevsel okuryazarlık yaklaşımına geçiş 1965 yıllarından sonra aşamalı olarak gerçekleşmiştir. Ardından bilinçlendirici okuryazarlık gündeme gelmiştir. Günümüzde çoğu ülkede çoklu ve çeşitli okuryazarlık yaklaşımı uygulanmaktadır. Bu yaklaşımlara dayalı çok sayıda kampanya ve kurs yapılmıştır. Ancak bunlar sorunun köklü bir çözümü için yeterli olmamıştır. 2020’li yıllara girdiğimiz şu günlerde bile halen dünyamızda 15 ve daha yukarı yaşlarda 745 milyon, ülkemizde ise 2 milyon civarında okumaz yazmaz vardır. Bu durum yeni bir okuryazarlık anlayışı olan kapsayıcı okuryazarlığı gündeme getirmiştir. Dileğimiz bu yaklaşımla okuryazar bir dünyaya ulaşılmasıdır.
Keywords : Okuryazarlık, yaklaşımlar, kapsayıcı okuryazarlık