Understanding And Mental Model Development

Authors : Firdevs GÜNEŞ

Pages : 180-215

Doi:10.29250/sead.1101064

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2022-07-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Anlama zihnimizin sınırsız bir becerisidir. Bu beceriyi geliştirmede en etkili yol okumadır. Okuma sırasında metni anlamak için çok sayıda işlem yapılmaktadır. Önce yazılı kelimelerin anlamı bulunmakta, metindeki bilgiler işlenmekte ve zihinde yapılandırılmaktadır. Ardından metne uygun bir zihinsel model geliştirilmektedir. Zihinsel model, metinde verilen genel durum, olay, birey veya eylemlerin zihindeki görüntüleridir. Okuyucunun ön bilgileri ile metinden aldığı bilgileri birleştirmesi sonucu oluşturulmaktadır. Metni anlamak için zihinsel model geliştirmek zorunlu olmaktadır. Bunun için öğrencilere metni sesli okuma, sorular sorma, karakterleri karşılaştırma, tahmin ve çıkarım yapma gibi etkinlikler verilmektedir. Bu etkinliklerle öğrencilerin zihinsel modellerini nitelik ve nicelik olarak geliştirme, metinleri kolay anlamalarını sağlama, yeni bilgi ve beceriler öğrenerek başarılarını artırma ve geleceklerine yön verme amaçlanmaktadır. Bu anlayışla makalede önce zihinsel modelin tanımı ve bileşenleri verilmekte, temel özellikleri ve işlevleri ile anlamaya etkisi açıklanmaktadır. Ardından zihinsel model geliştirme süreci, aşamaları ve etkinlikleri üzerinde durulmakta, öğretmenin bu süreçteki rolüne dikkat çekilmektedir. Etkili bir anlama için öğrencilerin zihinsel modellerinin nitelik ve nicelik olarak geliştirilmesi önerilmektedir.
Keywords : Okuma, Anlama, Zihinsel model