أسباب النزول وأثرها في التأويل النحوي عند أبي حيان في البحر المحيط (Ebû Hayyan’ın “El-Bahru’l-Muhît” Adlı Eserinde Esbâb-I Nüzûl İle Nahvî Te’vîlin Müfessirler Üzerindeki Etkisi)

Authors : Ayat ALSALIH

Pages : 63-80

View : 14 | Download : 4

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebû Hayyan’ın “El-Bahru’l-Muhît” Adlı Eserinde Esbâb-I Nüzûl İle Nahvî Te’vîlin Müfessirler Üzerindeki Etkisi Müfessirin, yaşadığı yıllar boyunca kavradığı tarihi bilgiler, kültür ve fikrinin denizini oluşturan önemli nehirlerdendir. Bunlara hâkim olmak, Allah’ın buyurduğu sözlere müfessir olması için temel şartlardan biridir. Zira bazısı, Mustafa’nın gönlünün teselli olması için sabık kişilerin haberlerini taşıdı. Bazısı ise bir olaydan dolayı ya da bir soruya cevap olarak indi. Bu yüzden belli bir ayeti, iyice anlamak, bir üsluptan başka bir üsluba neden sapıldığı belli olmak ya da bir yerde kelime silinip diğer yerde başka bir kelimenin farklı bir anlam taşımasının nedeninin açıklanması için o ayetin o zamandaki durumu, ayetin indiği kişileri ve huylarını hayal etmek gerekmektedir. Müfessir ayette, normal söylenme şeklinden bir sapma gördüğünde, sebebinin bu bağlam mutayatlarından kaynaklandığını algılar. Buna işaret eder. Tarihten bir kaç iz geçmeden önceki, olması gereken asıl şekline ve bünyesine geri getirir. Müfessir, Aziz Kitap’a ikbal ettiğinde rivayetler, resulün sorulduğunda ya da istiftâ edildiğinde, Allah’tan memnun olduğu cevapların geldiği ya da ciddi olayların yaşandığı anda Kuran’ın indiği zamana, Kuran’ın nüzul zamanına götürür. Müfessir muradına, yani ayeti anlamaya varsın ve araştırmasında anlamın cevherini tutabilsin diye anlama dalma denemesinde vahinin olduğu ruhsal havaları yaşamaya ve Kuran’ın indiği kültürel ve tarihi bağlamları getirmeye çalışır. Özellikle bazısı olmadan ayet tam olarak anlanmayabilir. Ya veczi belli olur. Ya da örtülen ve saklı anlam ortaya çıkar. Bazısı ile, tefsirde yetinilir. Mananın başlangıcı ve bitişi olur. Bazısı ise müfessire, ayeti tevil etmek için delil istemesine ya da makamı makal olarak getirmiş olabildiğini idrak ettiğinde ilahi sözlerin yüceliğine anlamasına yardım eder. Ve makal, ancak makam farklı olduğunda farklı olur. Bu araştırmalardaki tarihi bağlamlar esbâb-ı nüzul ile ilgili olacak. Araştırma, nahivci Ebu Hayyan’da ayetlerin nahvi tevilindeki tarihi mutayatların eserini meydana çıkaracak.
Keywords : Arap Dili ve Belagati, Tevil, Mana, Bağlam, Nüzul, Esbap, Tahlil