MEKATRONİK BİLİMİNİN ÖNCÜSÜ İSMAİL EL - CEZERİ

Authors : Bekir ÇIRAK, Abdülkadir YÖRÜK

Pages : 175-194

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2016-05-17

Article Type : Research Paper

Abstract :1153 yılında Cizre’nin Tor mahallesinde doğan ve sibernetik alanın en büyük dahisi kabul edilen, fizikçi, robot ve matriks ustası İsmail Ebul İz Bin Rezzaz El Cizirî 1233′te Cizre’de öldü. Öğrenimini Kürt Medresesi Camia’da tamamlayan İsmail, burada fizik ve sibernetik alanlarında yoğunlaştı ve halen kullanılmakta olan ve aşılmamış onlarca buluşa imza attı. Kürt Zengilerin hakimiyeti altında yaşayan Ebul İz, bir süre sonra Artukoğulları’nın daveti üzerine Diyarbakırda yaşadı. İsmini de yaşadığı şehirden alan El-Cezerî Batı literatüründe M.Ö. 300 yıllarında Yunan matematikçi Archytas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapılmış olduğu belirtilse de robotikle ilgili bilinen en eski kayıt, da Cezeri`ye âittir. Bu nedenle konuya ilişkin literatür üzerinde bir değerlendirme yapmak büyük bir gerekliliktir. Bu çalışmada El-Cezeri üzerinde yapılan çalışmalar özetlenmiş, tartışılmış ve genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Böylece bu dahi bilim insanı daha doğru bir şekilde sonraki nesillere aktarılmış olacak ve hakkındaki bilgiler daha doğru ve güvenilir şekilde literatüre kazandırılmış olacaktır. Diğer taraftan bu bilim insanına vefa borcu olarak, Şırnak ili Cizre ilçesinde “El-Cezeri Teknik Üniversitesi”nin kurulması, bölge kalkınmasına ve eğitimine katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: El-Cezeri, Sibernetik, Robotik, Otomat, Su Saatleri.
Keywords : El Cezeri, Sibernetik, Robotik, Otomat, Su Saatleri