ORTAÇAĞDA İHTİYAT BAĞLAMINDA HÜKÜMDARIN ASLİ BİR VAZİFESİ: İSTİHBARAT ( YUSUF HAS HACİB VE NİZAMÜ’L MÜLK EVRENİNDE)

Authors : Aziz BAŞDİN, Erol TOPÇU

Pages : 560-571

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2017-12-26

Article Type : Other Papers

Abstract :Tarihten bu yana devletler, ülke güvenliğini sağlamak için muhtelif yöntemler kullanmışlardır. Bu yöntemlerden biri olan istihbarat ve istihbarat faaliyetleri, devlet mekanizmasının en önemli yapılarından birini oluşturur. Zira askeri gücü ne kadar güçlü olursa olsun istihbarat olmadan bir devletin bu gücünü sistemli ve verimli kullanması mümkün değildir. Tarihte istihbarat faaliyetlerini yürüten milletlerin başında devlet kurmakta mahir olan Türkler gelmektedir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde istihbarat faaliyetleri önemsenmese de istihbarat ile ilgilenilmiştir. İslamiyet sonrasında istihbarat faaliyetleri, Türk-İslam devletleri için çok önemli bir konumda olmuştur. Ortaçağ’da istihbarat faaliyetlerini kamil şekilde tatbik eden devletlerin başında Karahanlılar ve Büyük Selçuklular gelmektedir. Bu devletler zamanında yetişmiş ve bu devletlerin hizmetinde bulunmuş olan bilge devlet adamları her konuda olduğu gibi istihbarat ve istihbarat faaliyetleri hakkında bilgiler vermişlerdir. Bu çalışmada Ortaçağ’da istihbaratın hükümdarlar için önemi, iki büyük devlet adamı olan Yusuf Has Hacib ve Nizamü’l Mülk’ün ortaya koydukları Kutadgu Bilig ve Siyasetname adlı eserlerindeki bilgiler ışığında açıklanmaya çalışılacaktır.
Keywords : İstihbarat, Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib, Nizamülmülk