19.YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA SİİRT SANCAĞINDA KAMU GELİR KAYNAĞI OLARAK MEMLEHALAR

Authors : Abdurrezzak ÇELİK, Mehmet DAĞ

Pages : 304-316

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Geçmişten günümüze tuz önemli bir besin kaynağı olmasının yanında gıda alanında çeşitli işlevlere sahip olması nedeniyle devletlerin ilgisine konu olmuştur. Osmanlı Devleti`nde de tuz önemli bir kamu gelir kaynağı olarak görülmüş ve tuz üretimi ile satışına ilişkin çeşitli düzenlemeler getirilmiştir. Memleha adı verilen üretim yerlerinde tuz üretimi yapılmış ve 1862 tarihli Tuz Nizanmamesi ile memlehalar kamu açısından mali tekel geliri sağlayan bir kaynak olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti`nin resmi kayıtlarında Siirt Sancağı özelinde memlehaların 19.yüzyılın ikinci yarısı itibariyle bir kamu gelir kaynağı olarak sahip olduğu önem ve işlevler hakkında bilgi verilmesi hedeflenmektedir. Bu amaçla Osmanlı Devleti tarafından bastırılan salnameler tasnif edilmiştir. Salnamelerden ve diğer arşiv belgelerinden elde edilen bilgilere göre ele alınan dönemde memlehalar kamu borçları açısından önemli bir finansman kaynağı olarak görülmüş ve buna göre kanuni düzenlemeler getirilerek memleha gelirlerinin devamlılığının sağlanması hedeflenmiştir. 
Keywords : Siirt, Memleha, Salname, Kamu Gelirleri